Khi nói đến ước mơ của mỗi người thì điều đầu tiên cần phải xác định đó không phải là những mong ước viển vông mà chính là mục đích con người đặt ra và cố gắng phấn đấu để đạt đến trong cuộc đời mình. Đồng thời một yếu tố cũng hết sức quan trọng là cần phải xác định cách thức để đạt được mục đích đó, bởi không ai trong cuộc đời này lại không muốn đạt đến một điều gì đó. Sự khác biệt chính là ở phương thức thực hiện, cách thức đạt đến ước mơ của mỗi người và điều này sẽ quyết định “đẳng cấp” về nhân cách của mỗi người.  Có người đi đến ước mơ của mình bằng cách trung thực và trong sáng thông qua những nỗ lực tự thân tột cùng. Đây là những người có lòng tự trọng cao và biết dựa vào sức của chính mình, tin vào khả năng của chính mình và sự công bằng của xã hội. Đối với họ, mục tiêu chưa chắc là điều họ quan tâm, cái họ quan tâm hơn chính là phương thế để đạt đến mục tiêu trong cuộc sống. Chính vì vậy họ là những người không bao giờ chấp nhận sống trong thân phận “tầm gửi”, trở thành công cụ trong tay người khác hay giao phó tương lai của mình cho người khác. Sở dĩ như thế là bởi họ chỉ tự hào với những gì do chính bản thân họ làm ra và đạt đến, đồng thời cũng là những người xem phương tiện quan trọng như mục tiêu của cuộc đời mình. Ngược lại, trong xã hội cũng có không ít người do hoàn cảnh xuất thân, nền giáo dục gia đình và nhận thức cá nhân lại chỉ muốn tìm đến những con đường, những cách thức không minh bạch để đạt được mục tiêu của mình mà bạn là một điển hình. Với những người này, mục tiêu là quan trọng, còn phương tiện chỉ là thứ yếu, chính vì vậy họ sẵn sàng chấp nhận mọi phương tiện dù là thấp hèn nhất miễn sao đạt được mục tiêu của chính mình mà thôi. Hiện tượng chạy điểm, chạy chức, chạy việc làm và những tiêu cực khác trong xã hội chính là sản phẩm của quan niệm này. Điều cần phải nhắc nhớ ở đây là xã hội không bao giờ đứng yên mà luôn luôn vận động và phát triển theo hướng ngày càng tiến bộ hơn và văn minh hơn. Và khi xã hội càng văn minh, càng tiến bộ hơn thì sự dân chủ và minh bạch trong xã hội ngày càng tăng, do đó những “chiêu thức” tiến thân hay những phương thức đi đến mục tiêu không trung thực, không trong sáng sẽ không còn đất sống. Cách đây năm, mười năm có ai nghĩ khi Nhà nước làm sai thì phải đền bù cho dân, nhưng hiện nay điều đó đã trở thành hiện thực. Vì thế những quan niệm “nhất thân nhì thế” chắc chắn sẽ không thể tồn tại mãi được mà sẽ chỉ những ai có thực lực, có nỗ lực tự thân mạnh mẽ mới có thể đạt được những ước mơ trong cuộc đời của mình. Ước mơ là điều cực kỳ quan trọng đối với cuộc sống của mỗi cá nhân, bởi những nghiên cứu trong xã hội học tội phạm đã chứng minh được rằng những cá nhân thường xuyên có những hành vi lệch chuẩn và tội phạm thường là những cá nhân không có khát vọng, không có mục tiêu để hướng đến trong cuộc đời. Sở dĩ như thế là vì khi có khát vọng và mục tiêu sống, người ta sẽ nỗ lực đầu tư để đạt được chúng và do đó họ sẽ không dám thực hiện những hành vi lệch lạc hay trái luật, vì như thế sẽ phá hủy tất cả những gì họ đã đầu tư và dày công vun đắp. Hãy xem những cậu ấm cô chiêu ngày đêm nhảy nhót ở các vũ trường, nghiện thuốc lắc xem họ có khát vọng gì trong cuộc sống không? Có lẽ là không, bởi trong đầu họ chẳng có cái gì khác ngoài hai chữ “hưởng thụ”, và xã hội sẽ không thể tiến bộ với những lớp người này.
ĐỀ THI HỌC KÌ IMÔN: NGỮ VĂN LỚP: 12Thời gian làm bài: 120 phút( Đề này gồm: 2 phần, 3 trang)Mục tiêu:_Giúp học sinh ôn lại kiến thức trong học kì I._Giúp học sinh rèn kĩ năng làm bài đọc – hiểu và kĩ năng viết bài nghị luận xã hội và nghị luận văn học._Thông qua đề kiểm tra giữa kì, giúp các em tiếp cận dần với đề thi THPTQG.PHẦN I: ĐỌC – HIỂUĐọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:Khi nói đến ước mơ của mỗi người thì điều đầu tiên cần phải xác định đó không phải là những mong ước viểnvông mà chính là mục đích con người đặt ra và cố gắng phấn đấu để đạt đến trong cuộc đời mình.Đồng thời một yếu tố cũng hết sức quan trọng là cần phải xác định cách thức để đạt được mục đích đó, bởikhông ai trong cuộc đời này lại không muốn đạt đến một điều gì đó. Sự khác biệt chính là ở phương thức thựchiện, cách thức đạt đến ước mơ của mỗi người và điều này sẽ quyết định đẳng cấp về “nhân cách” của mỗingười.Có người đi đến ước mơ của mình bằng cách trung thực và trong sáng thông qua những nỗ lực tự thân tộtcùng. Đây là những người có lòng tự trọng cao và biết dựa vào sức của chính mình, tin vào khả năng của chínhmình và sự công bằng của xã hội. Đối với họ, mục tiêu chưa chắc là điều họ quan tâm, cái họ quan tâm hơnchính là phương thế để đạt đến mục tiêu trong cuộc sống.Chính vì vậy họ là những người không bao giờ chấp nhận sống trong thân phận “tầm gửi”, trở thành công cụtrong tay người khác hay giao phó tương lai của mình cho người khác. Sở dĩ như thế là bởi họ chỉ tự hào vớinhững gì do chính bản thân họ làm ra và đạt đến, đồng thời cũng là những người xem phương tiện quan trọngnhư mục tiêu của cuộc đời mình.(Lê Minh Tiến, http://tuoitre.vn/tin/nhip–song–tre/dang–cap–ve–nhan–cach)Câu 1: Đoạn trích trên đề cập đến vấn đề gì? Xác định phương thức chính được sử dụng trong đoạn trích trên.(nhận biết, thông hiểu)Câu 2: Theo tác giả, ước mơ là gì? Điều gì sẽ quyết định “đẳng cấp” về nhân cách của mỗi người? (thông hiểu)Câu 3: Theo anh/chị, vì sao tác giả cho rằng những người không bao giờ chấp nhận sống trong thân phận “tầmgửi” chỉ tự hào với những gì do chính bản thân họ làm ra và đạt đến? (thông hiểu)1Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốtnhất!Câu 4: Từ đoạn trích trên, hãy rút ra bài học có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? (vận dụng)II.LÀM VĂNCâu 1:Hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích ởphần Đọc hiểu : “phương thức thực hiện, cách thức đạt đến ước mơ của mỗi người sẽ quyết định đẳng cấp vềnhân cách của mỗi người”. (vận dụng cao)Câu 2:Anh chị hãy phân tích khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường của nhà thơ Xuân Quỳnh được thể hiệntrong đoạn trích thơ sau:Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm không ngủ đượcLòng em nhớ đến anhCả trong mơ còn thứcDẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – một phươngỞ ngoài kia đại dươngTrăm ngàn con sóng đóCon nào chẳng tới bờDù muôn vời cách trở(Trích Sóng – Xuân Quỳnh, Ngữ Văn 12, tập 1, NXB Giáo dục, tr.156)(vận dụng cao)HƯỚNG DẪN LÀM BÀI2Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốtnhất!THỰC HIỆN: BAN CHUYÊN MÔN TUYENSINH247.COMI.ĐỌC – HIỂUII.LÀM VĂN3Câu 1:*Phương pháp: _Dựa vào kiến thức đã học về phương thức biểu đạt để xác định, ởđây là phương thức nghị luận._Phân tích để tìm ra vấn đề đoạn trích đề cập đến.*Cách giải:_Vấn đề đoạn trích đề cập đến: ước mơ của mỗi người._Phương thức biểu đạt chính: nghị luận.Câu 2:*Phương pháp: Phân tích.*Cách giải:_Theo tác giả, ước mơ là mục đích con người đặt ra và cố gắng phấn đấu để đạt đếntrong cuộc đời mình._Điều sẽ quyết định “đẳng cấp” về nhân cách của mỗi người: phương thức thực hiện,cách thức đạt đến ước mơ của mỗi người.Câu 3:*Phương pháp: Phân tích, tổng hợp.*Cách giải:Những người không bao giờ chấp nhận sống trong thân phận “tầm gửi” chỉ tự hào vớinhững gì do chính bản thân họ làm ra và đạt đến. Tác giả nói như vậy vì:_Tầm gửi là lối sống dựa dẫm vào người khác của những người yếu đuối, kém bảnlĩnh, bất tài._Những người không bao giờ chấp nhận sống trong thân phận “tầm gửi” là nhữngngười đó có lòng tự trọng cao, có ý thức về giá trị bản thân. Họ không chấp nhận vàbằng lòng với việc sống dựa dẫm nhờ vả người khác hay làm nên thành tựu nhờ sự“tầm gửi”._Họ luôn tự lực ước mơ và vươn lên đạt được từ những nỗ lực bản thân và tự hào vìđiều đó.Câu 4:*Phương pháp: Phân tích, tổng hợp, bình luận.*Cách giải:Thí sinh rút ra được bài học có ý nghĩa nhất từ đoạn trích trên:_Dám ước mơ._Ước mơ thiết thực, không vụn vặt nhỏ bé nhưng cũng không nhảm nhí và quá viểnvông._Nỗ lực thực hiện ước mơ bằng chính khát vọng và khả năng bản thân. Có sự tương trợcủa người khác nhưng không ỷ lại, dựa dẫm hay dựa hơi._Tự trọng làm nên giá trị nghiêm con người…(Có thể trình bày gạch ý hoặc viết thành một đoạn văn ngắn)Câu 1:*Phương pháp: _Phân tích câu chuyện để tìm ra thông điệp, ý nghĩa mà câu chuyệnchuyển tải._Sử dụng các thao tác lập luận để tạo lập một đoạn văn nghị luận (bànTruy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốtnhất!luận, so sánh, tổng hợp,…)*Cách giải: Yêu cầu về hình thức:_Viết đúng 01 đoạn văn khoảng 200 từ_Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu_Hiểu đúng yêu cầu của đề, có kĩ năng viết đoạn văn nghị luận. Yêu cầu về nội dung Giải thích:_Ước mơ là mong muốn, ước ao một cách thiết tha điều tốt đẹp trong tương lai. Đẳngcấp nhân cách là thang đo ở cấp độ cao về bản lĩnh, đạo đức lối sống của một người._Câu nói khẳng định rằng con đường, cách thức thực hiện ước mơ hiện ước mơ củamỗi người sẽ cho thấy bản lĩnh, đạo đức, nhân cách và giá trị đích thực của người đó. Phân tích, bàn luận, mở rộng:_Ước mơ có vai trò quan trọng trong cuộc sống con người và nhân loại. Nhờ có ướcmơ, con người dần dần chinh phục thế giới tự nhiên, tạo nên những thành tựu về khoahọc và công nghệ, những nền văn minh rực rỡ, hướng tới cuộc sống tốt đẹp cho conngười._Ước mơ hiện diện trong tất cả các lĩnh vực cuộc sống, từ học tập, nghiên cứu khoahọc, lao động sản xuất, quản lí xã hội,…_Thực tế cho thấy có nhiều cách thức để chinh phục, thực hiện những mong ước như tựthân, tương tác trí tuệ tập thể; nhưng cũng có trường hợp dựa dẫm, ỷ lại hoặc dùng cácmối quan hệ, dùng vật chất… để đạt đến. Cách thức chính đáng để chinh phục ước mơkhông chỉ làm nên vinh quang và giá trị của ước mơ mà còn thể hiện đẳng cấp nhâncách, bản lĩnh, trí tuệ con người._Phê phán những người không có nổi một ước mơ, không dám ước mơ, sống nhạt nhẽohoặc thực hiện ước mơ không bằng những nỗ lực tự thân. Bài học và liên hệ bản thân:_Sống có ước mơ và dám mơ ước._Tự trọng khi thực hiện ước mơ của mình.Câu 2:*Phương pháp: _Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫnchứng)_Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạolập một văn bản nghị luận văn học.*Cách giải: Yêu cầu hình thức:_Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản._Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảođảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Yêu cầu nội dung: Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm:*Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm:_Xuân Quỳnh là cây bút xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại và là một trong số4Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốtnhất!những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ._Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiêntươi tắn, vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bìnhdị đời thường._Sóng (1967) là một trong những thi phẩm đặc sắc của nữ Sĩ, được in trong tập Hoadọc chiến hào_Đoạn thơ trên không chỉ cho ta thấy những cung bậc cảm xúc trong tình yêu qua thếgiới cảm nhận của tác giả mà qua đó người đọc con thấy được khát vọng hạn phúc bìnhdị đời thường của một người phụ nữ khi yêu. Phân tích khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường của Xuân Quỳnh trongđoạn thơ qua hình tượng sóng.*Khát vọng được yêu thương chân thành qua nỗi nhớ da diết, cháy bỏng.- Khổ năm đọng lại một chữ “nhớ”. Nỗi nhớ gắn với không gian “dưới lòng sâu”,“trên mặt nước”, với “bờ”; nó bao trùm cả thời gian “ngày đêm không ngủ được”, vàxâm chiếm tâm hồn con người, ngay cả trong vô thức “Lòng em nhớ đến anh/ Cả trongmơ còn thức”. Một tiếng “nhớ” mà nói được nhiều điều. Em đã hoá thân vào sóng.Sóng đã hoà nhập vào tâm hồn em để trở nên có linh hồn thao thức.- Đây là khổ duy nhất trong bài có đến 6 câu thơ, sự phá cách ấy đã góp phần diễn tả sựtrào dâng mãnh liệt của nỗi nhớ trong tình yêu.*Khát vọng về một tình yêu thủy chung_ Khổ 6 là tiếng nói thủy chung son sắt trong tình yêu:“Dẫu xuôi về phương Bắc…Hướng về anh – một phương”_Các danh từ chỉ hướng “Bắc – Nam” đã gợi ra sự xa cách. Cách nói ngược xuôi Bắc,ngược Nam dường như đã hàm chứa trong nó những éo le, diễn tả những thường biếncủa cuộc đời._Đối lập lại với cái thường biến ấy là sự bất biến “Nơi nào em cũng nghĩ/ Hướng vềanh – một phương”. Với cô gái đang yêu, dường như không còn khái niệm phươnghướng địa lý mà chỉ còn một phương duy nhất – “phương anh”.-> Tiếng lòng thủy chung son sắt, khẳng định tình yêu bất biến, trường tồn với thờigian.*Khát vọng, niềm tin vào tình yêu và cuộc đời_Khổ 7 thể hiện niềm tin của tác giả vào tình yêu và cuộc đời._Xuân Quỳnh đã soi chiếu vào sóng để tìm ra sự tương đồng giữa lòng em và sóng._Cặp hình ảnh ẩn dụ “sóng – bờ” ở đây được sử dụng rất mới mẻ dù đã được nói đếnnhiều trong ca dao, thơ cũ. Nếu trong ca dao, sóng/ thuyền/đò là ẩn dụ cho người contrai, bờ/bến ẩn dụ cho người con gái; thì ở đây “sóng” lại là hình ảnh của người con gái,“bờ” là niềm hạnh phúc sum vầy_Cách nói đối lập “Dù” và đảo cấu trúc “Con nào chẳng tới bờ/ Dù muôn vời cáchtrở” thay vì “Dù muôn vời cách trở/ Con nào chẳng tới bờ” khiến câu thơ như mộttiếng dặn lòng: luôn phải vượt lên, đứng trên những khó khăn, trắc trở để gìn giữ hạnhphúc của mình. Dù đã trải qua nhiều đắng cay, đổ vỡ trong tình yêu nhưng người phụ5Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốtnhất!nữ ấy vẫn hồn nhiên, tha thiết yêu đời, vẫn ấp ủ hi vọng và niềm tin vào hạnh phúctương lai._Như vậy, trong khổ thơ, ta không chỉ thấy vẻ đẹp của một tình yêu mãnh liệt, thủychung mà còn thấy được sự chủ động đầy mạnh mẽ của người con gái khi yêu.*Nghệ thuật:_Thể thơ năm chữ với âm điệu nhịp nhàng, dào dạt những đợt sóng biển, sóng lòng bồihồi, da diết._Hình ảnh thơ mộc mạc, giàu ẩn dụ, nhân hóa tài hoa. Đánh giá:_Qua hình tượng Sóng với nhiều trạng thái, tâm trạng phức tạp, những khát vọng cungbậc tình cảm của người phụ nữ đang yêu được thể hiện sinh động và cụ thể. Đó là khátvọng hướng đến một tình yêu chân thành, mãnh liệt, đầy nữ tính và nhân văn, có tínhmuôn đời._Khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường con là khát khao được gắn bó và chở chetrong tình yêu; khát khao gắn bó với con người và cõi sống này trên hành trình kiếmtìm hạnh phúc đích thực.6Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốtnhất! |
