Giáo trình “Quản trị kinh doanh” xuất bản tháng 8 năm 2000 đã được đưa vào sử dụng cho các hệ đào tạo của trường Đại học Tài chính kế toán Hà Nội, nay là Học viện Tài chính. Trong thời gian qua, từ thực tế giảng dạy của giáo viên bộ môn Quản trị kinh doanh, trên cơ sở tiếp thu những ý kiến đóng góp của các cán bộ làm công tác giảng dạy, nghiên cứu, các nhà quản trị trong và ngoài Học viện, giáo trình đã được chỉnh sửa, bổ sung và tái bản lần thứ nhất (năm 2004) và lần thứ hai (năm 2007).
Thực hiện chủ trương của Học viện Tài chính về đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Bộ môn “Quản trị kinh doanh”, trong lần biên soạn này, một mặt tiếp tục kế thừa những nội dung khoa học của giáo trình trước đây, tập thể tác giả đã cố gắng tiếp cận với các tài liệu quản trị và quản trị kinh doanh trong và ngoài nước, liên hệ với thực tiễn hoạt động của các doanh nghiệp hiện nay để giáo trình có thể đảm bảo được các yêu cầu cơ bản, hiện đại và phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Giáo trình là công trình tập thể do các giảng viên của bộ môn Quản trị kinh doanh – Học viện Tài chính biên soạn, bao gồm:
- Ths.Đỗ Công Nông, chủ biên và viết chương 4,6
- TS.Trần Đức Lộc, viết chương 3
- Ths.Đặng Thị Tuyết, viết chương 1
- Ths.Vũ Xuân Điền, viết chương 2
- Ths. Vũ Thị Mai, viết chương 7
- Ths.Võ Thị Vân Khánh và Ths. Lê Việt Anh, viết chương 5.
MỤC LỤC
Trang | |
LỜI NÓI ĐẦU | 3 |
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ KINH DOANH VÀ SỰ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG QUẢN TRỊ KINH DOANH | 5 |
1.1. Thực chất và vai trò của quản trị kinh doanh | 5 |
1.1.1. Thực chất quản trị kinh doanh | 5 |
1.1.2. Vai trò của quản trị kinh doanh | 7 |
1.2. Những chức năng chủ yếu của quản trị kinh doanh | 9 |
1.2.1. Chức năng hoạch định | 10 |
1.2.2. Chức năng tổ chức | 10 |
1.2.3. Chức năng điều khiển | 11 |
1.2.4. Chức năng kiểm tra | 12 |
1.3. Nhà quản trị doanh nghiệp | 13 |
1.3.1. Cấp bậc quản trị trong doanh nghiệp | 13 |
1.3.2. Các kỹ năng quản trị cần thiết | 15 |
1.3.3. Vai trò của nhà quản trị doanh nghiệp | 19 |
1.4. Các trường phái lý thuyết quản trị kinh doanh | 24 |
1.4.1. Trường phái quản trị khoa học cổ điển | 24 |
1.4.2. Trường phái quản trị hành chính | 28 |
1.4.3. Trường phái quản trị hành vi | 30 |
1.4.4. Trường phái quản trị hệ thống | 32 |
1.4.5. Trường phái quản trị định lượng | 34 |
1.4.6. Trường phái quản trị theo tình huống | 35 |
1.4.7. Một số hướng quản trị hiện đại | 35 |
CHƯƠNG 2: DOANH NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP | 41 |
2.1. Doanh nghiệp | 41 |
2.1.1. Khái niệm | 41 |
2.1.2. Phân loại doanh nghiệp | 43 |
2.2. Các loại hình doanh nghiệp ở Việt Nam | 46 |
2.2.1. Doanh nghiệp nhà nước | 46 |
2.2.2. Doanh nghiệp tư nhân | 47 |
2.2.3. Công ty trách nhiệm hữu hạn | 47 |
2.2.4. Công ty hợp danh | 49 |
2.2.5. Công ty cổ phần | 49 |
2.2.6. Doanh nghiệp liên danh | 50 |
2.2.7. Hợp tác xã (doanh nghiệp tập thể) | 51 |
2.3. Cơ cấu tổ chức quản trị doanh nghiệp | 51 |
2.3.1. Khái niệm | 51 |
2.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức quản trị doanh nghiệp | 54 |
2.4. Môi trường kinh doanh của doanh nghiệp | 61 |
2.4.1. Khái niệm và đặc điểm của môi trường kinh doanh | 61 |
2.4.2. Môi trường kinh doanh vĩ mô | 64 |
2.4.3 Môi trường kinh doanh dặc thù (môi trường ngành) | 71 |
CHƯƠNG 3: QUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊ KINH DOANH | 83 |
3.1. Khái niệm, yêu cầu và căn cứ ra quyết định quản trị kinh doanh | 83 |
3.1.1. Khái niệm về quyết định | 83 |
3.1.2. Các yêu cầu đối với quyết định quản trị kinh doanh | 84 |
3.1.3. Các căn cứ ra quyết định quản trị kinh doanh | 86 |
3.2. Những nhân tố ảnh hưởng tới quá trình ra quyết định quản trị kinh doanh | 89 |
3.2.1. Nhóm nhân tố khách quan | 89 |
3.2.2. Nhóm nhân tố chủ quan | 90 |
3.3. Một số công cụ sử dụng trong quá trình ra quyết định quản trị kinh doanh | 92 |
3.3.1. Phương pháp thống kê | 92 |
3.3.2. Lý thuyết quyết định | 93 |
3.3.3. Mô hình sản lượng đơn hàng kinh tế cơ bản (EOQ) | 95 |
3.3.4. Mô hình sản lượng đơn hàng sản xuất (POQ-Production Oder Quantily model) | 99 |
3.3.5. Phương pháp phân tích hoàn vốn | 102 |
3.4. Quá trình ra quyết định và thực hiện quyết định | 104 |
3.4.1. Qúa trình ra quyết định | 104 |
3.4.2. Quá trình thực hiện ra quyết định | 109 |
3.5. Các phương pháp ra quyết định quản trị kinh doanh | 112 |
3.5.1. Các phương pháp cá nhân ra quyết định quản trị kinh doanh | 112 |
3.5.2. Phương pháp ra quyết định tập thể | 113 |
3.5.3. Phương pháp định lượng toán học | 115 |
3.6. Những yếu tố cản trở hính hiệu quả của việc ra quyết định quản trị kinh doanh | 116 |
3.6.1. Thiếu thông tin | 117 |
3.6.2. Người ra quyết định thường có xu hướng nhầm lẫn vấn đề với giải pháp | 117 |
3.6.3. Các xu hướng nhận thức của cá nhân có thể làm sai lệch vấn đề sẽ được xác định | 118 |
3.6.4. Tính bảo thủ | 118 |
3.6.5. Những tiền lệ quyết định trước đây giới hạn sự lựa chọn hiện nay | 118 |
3.6.6. Dung hòa lợi ích | 119 |
CHƯƠNG 4: QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC TRONG DOANH NGHIỆP | 121 |
4.1. Tổng quan về quản trị chiến lược | 121 |
4.1.1. Chiến lược và các cấp chiến lược | 121 |
4.1.2. Khái niệm và ý nghĩa của quản trị chiến lược | 124 |
4.1.3. Quá trình quản trị chiến lược | 126 |
4.2. Các mô hình phân tích và lựa chọn chiến lược | 131 |
4.2.1. Ma trận SOW-Phân tích mạnh, yếu, cơ hội và nguy cơ | 131 |
4.2.2. Ma trận BCG (Boston Consulting Group) | 134 |
4.2.3. Ma trận GE | 139 |
4.3. Những loại chiến lược điển hình | 141 |
4.3.1. Chiến lược tăng trưởng | 141 |
4.3.2. Chiến lược ổn định | 149 |
4.3.3. Chiến lược cắt giảm | 150 |
4.3.4. Các chiến lược cạnh tranh cơ bản | 152 |
CHƯƠNG 5: QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP | 157 |
5.1. Khái quát về quản trị nguồn nhân lực | 157 |
5.1.1. Khái quát quản trị nguồn nhân lực | 157 |
5.1.2. Các chức năng của quản trị nguồn nhân lực | 159 |
5.1.3. Hoạch định nguồn nhân lực | 161 |
5.2. Tuyển dụng | 173 |
5.2.1. Khái niệm | 173 |
5.2.2. Các giải pháp thay thế tuyển dụng | 173 |
5.2.3. Những yếu tổ ảnh hưởng tới quá trình tuyển dụng | 176 |
5.2.4. Các nguồn tuyển dụng | 179 |
5.2.5. Nội dung, trình tự quá trình tuyển dụng | 184 |
5.3. Đánh giá thực hiện công việc | 189 |
5.3.1. Khái niệm và mục đích đánh giá thực hiện công việc | 189 |
5.3.2. Các phương pháp đánh giá thực hiện công việc | 191 |
5.3.3. Những sai lầm cần tránh trong đánh giá thực hiện công việc | 196 |
5.4. Thù lao lao động | 197 |
5.4.1. Một số lý thuyết về nhu cầu và động cơ hoạt động | 197 |
5.4.2. Khái niệm và cơ cấu thù lao lao động | 202 |
5.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến thù lao lao động | 205 |
CHƯƠNG 6: QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG TRONG DOANH NGHIỆP | 211 |
6.1. Thực chất và vai trò của quản trị chất lượng trong doanh nghiệp | 211 |
6.1.1. Khái niệm về chất lượng sản phẩm | 211 |
6.1.2. Các thuộc tính chất lượng sản phẩm | 214 |
6.1.3. Thực chất quản trị chất lượng trong doanh nghiệp | 216 |
6.1.4. Những yêu cầu của quản trị chất lượng | 218 |
6.1.5. Vai trò của chất lượng sản phẩm và quản trị chất lượng trong doanh nghiệp | 219 |
6.2. Các chức năng của quản trị chất lượng trong doanh nghiệp | 221 |
6.2.1. Hoạch định chất lượng | 222 |
6.2.2. Tổ chức thực hiện | 222 |
6.2.3. Hoạt động điều chỉnh và cải tiến | 224 |
6.3. Các công cụ sử dụng trong quản trị chất lượng | 225 |
6.3.1. Sơ đồ quá trình | 227 |
6.3.2. Phiếu kiểm tra | 228 |
6.3.3. Sơ đồ nhân quản | 230 |
6.3.4. Biểu đồ Pareto | 231 |
6.3.5. Biểu đồ phân bổ mật độ | 234 |
6.3.6. Biểu đồ phân tán | 239 |
6.3.7. Biểu đồ kiểm soát | 242 |
CHƯƠNG 7: QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG DOANH NGHIỆP | 245 |
7.1. Rủi ro và quản trị rủi ro | 245 |
7.1.1. Khái niệm và phân loại rủi ro | 245 |
7.1.2. Quản trị rủi ro trong doanh nghiệp | 253 |
7.2. Nhận dạng, phân tích và đo lường rủi ro | 256 |
7.2.1. Nhận dạng rủi ro | 256 |
7.2.2. Phân tích rủi ro | 262 |
7.2.3. Do lường rủi ro | 266 |
7.3. Kiểm soát và tài trợ rủi ro | 271 |
7.3.1. Kiểm soát rủi ro | 271 |
7.3.2. Tài trợ rủi ro | 275 |
Tài liệu tham khảo | 285 |
Mục lục | 289 |