Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện LựcCHƯƠNG 1CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TỔN THẤT ĐIỆN NĂNG1.1 Tổng quan ngành điện và vai trò của ngành điện trong nền kinh tế1.1.1 Đặc điểm của ngành điệnĐiện năng là một hàng hóa đặc biệt, quá trình sản xuất và tiêu thụ diễn ra đồngthời và không thể dự trữ được điện năng. Điện năng khi tiêu thụ có thể chuyển hóathành các dạng năng lượng khác như: cơ năng, quang năng, nhiệt năng,.. để thỏa mãncác nhu cầu trong kinh doanh, sản xuất, đời sống của người dân. Sản phẩm của ngànhđiện là điện năng (đơn vị tính: KWh), điện là loại sản phẩm có thể sản xuất bằng nhiềucông nghệ khác nhau như công nghệ về nhiệt điện, thủy điện, điện hạt nhân, điện năngđược sản xuất từ năng lượng tự nhiên như mặt trời, gió… nhưng chất lượng điện làđồng nhất. Dưới đây là sơ đồ sản xuất, truyền tải và tiêu thụ điện năng.Hình 1.1: Sơ đồ khối quá trình sản xuất, truyền tải và phân phối điện năngDòng điện được phát ra từ các nhà máy điện, ở nước ta nhà máy phát điện chủ yếulà các nhà máy thủy điện và nhà máy nhiệt điện với nguồn nhiên liệu là than đá tựnhiên khai thác từ các mỏ than trong nước. Các nhà máy điện Diezel, khí tự nhiên chạybằng nguồn dầu, khí đồng hành lấy từ các mỏ dầu đang khai thác ngoài khơi vùng biểnphía nam. Ví dụ nhà máy nhiệt điện Phả Lại có tổng công suất là 1040 MW, nhà máyđiện Diezel Phú Quốc có tổng công suất là 11,98 MWCác nhà máy thủy điện phân bố trên toàn bộ hệ thống sông ngòi từ Bắc tới Nam,tận dụng nguồn lợi địa hình, khí hậu của đất nước để sản xuất điện, với đủ các hìnhNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL1Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựcthức sở hữu, cũng như công suất lớn nhỏ phục vụ cuộc sống ngày càng phát triển. Vídụ nhà máy thủy điện Sơn La với tổng công suất là 2400 MW, nhà máy thủy điện ĐaNhim- Ninh Thuận có tổng công suất là 160MW.Từ đó dòng điện được nâng lên cấp điện áp 110/220/500KV, truyền tải bằng hệthống đường dây cao thế 110/220/500KV và tiếp nhận tại các trạm biến áp110/220/500KV ở các tỉnh, thành phố, khu kinh tế. Hệ thống này được phân cấp quảnlý bởi các công ty truyền tải điện khu vực. Tại các trạm biến áp 110/220/500KV,nguồn điện được hạ áp xuống mức 10/22/35KV để cung ứng cho Điện lực tỉnh tiếpnhận, quản lý, phân phối, bán điện cho các hộ sử dụng.Điện là ngành thuộc nhóm ngành công nghiệp nặng, do vậy cũng như các ngànhcông nghiệp nặng khác ngành điện đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn. Ngoài ra các chi phí đầutư để xây dựng các công trình phát điện ra, còn bao gồm chi phí đầu tư để xây dựng hệthống truyền tải (máy biến áp, cột điện, hệ thống dây dẫn), chi phí về công tơ điện, chiphí về nhân sự…Điện là ngành sản xuất tập trung nhưng tiêu dùng phân tán đòi hỏimạng lưới điện phải theo chiều dài đất nước và đi vào các cụm dân cư, điều này đồngnghĩa với việc hao tổn điện năng trên đường tải và khó khăn trong công tác quản lý vàtiêu dùng điện. Bên cạnh đó công tác duy trì bảo dưỡng phải được tiến hành thườngxuyên và chi phí lớn do ảnh hưởng của công nghệ, thời tiết…1.1.2Vai trò của ngành điện trong nền kinh tếNgành điện là một trong số các cấu phần quan trọng của lĩnh vực năng lượngnói chung. Ngành điện Việt Nam, trong những năm vừa qua đã nhận được sự quantâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, đảm bảo phát triểntheo định hướng chính sách chung, hướng tới mục tiêu chung của toàn ngành nănglượng nước nhà, mục tiêu đảm bảo an ninh cung cấp điện, cung cấp đủ điện cho cáchoạt động kinh tế-chính trị-xã hội với chất lượng tốt, an toàn, tin cậy. Tập đoàn Điệnlực Việt Nam ( EVN) chịu trách nhiệm sản xuất, truyền tải, phân phối và phân bổ điệnnăng, chỉ huy điều hành hệ thống sản xuất, truyền tải, phân phối và phân bổ điện năngtrong hệ thống điện quốc gia... Và trong suốt 60 năm qua, EVN đã nỗ lực vượt quamọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; giữ vai trò chủ đạo trong đầutư nguồn và lưới điện, luôn đi trước một bước đáp ứng nhu cầu điện cho nền kinh tếNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL2Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựcđất nước và đời sống xã hội, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiệnđại hóa đất nước, đảm bảo an sinh xã hội, an ninh-quốc phòng biên giới, hải đảo.Hiện nay, EVN đang đảm nhận cung cấp điện trên các huyện đảo Lý Sơn - QuảngNgãi; Phú Quốc - Kiên Giang; Phú Quý - Bình Thuận; Vân Đồn - Quảng Ninh; CátHải - Hải Phòng. Thực hiện Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020(1), theo chỉ đạocủa Chính phủ, năm 2013, EVN đã tiếp nhận quản lý hệ thống điện tại huyện CônĐảo, hoàn thành các dự án đưa điện lưới quốc gia ra các huyện đảo Phú Quốc, Cô Tô,trong năm 2014 sẽ hoàn thành dự án đưa điện ra huyện đảo Lý Sơn; đặc biệt, côngtrình đưa điện lưới quốc gia ra đảo Phú Quốc ở cấp điện áp 110kV là công trình cápngầm xuyên biển đầu tiên ở Đông Nam Á. Với việc đảm bảo nguồn điện, các huyệnđảo sẽ có điều kiện thuận lợi để đầu tư cơ sở hạ tầng dịch vụ phục vụ phát triển cácngành nghề kinh tế biển, phát triển ngư trường bám biển xa góp phần bảo vệ chủquyền biển đảo của tổ quốc.•Góp phần quan trọng xóa đói, giảm nghèo nông thôn, miền núi, hải đảoTính đến cuối năm 2010, EVN đã hoàn thành vượt chỉ tiêu về điện nông thôn mà Đạihội X của Đảng đề ra: cả nước có 100% số huyện có điện lưới và điện tại chỗ; 98,18%số xã được nối lưới quốc gia với 96,05% số hộ dân nông thôn được sử dụng điện lướiquốc gia, vượt 6,05% so với chỉ tiêu Chiến lược phát triển điện lực quốc gia đề ra. Đếncuối năm 2013, đã đạt được 99,08% số xã có điện lưới quốc gia, 97,85% số hộ dânnông thôn được sử dụng điện, góp phần thay đổi cơ bản diện mạo nông nghiệp, nôngthôn..(2). Từ năm 2010, Tập đoàn bắt đầu thực hiện các dự án cấp điện cho các thônbản vùng sâu, vùng xa khó khăn và chậm phát triển nhất tại các tỉnh Sơn La, ĐiệnBiên, Lai Châu nhằm đưa tỷ lệ số hộ đồng bào dân tộc được sử dụng điện lên trên 90%vào năm 2015.•Đóng góp hiệu quả phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh, quốc phòngĐến nay hầu hết các xã biên giới tiếp giáp với 3 nước láng giềng đã được cấp điện,cùng với các công trình do các ngành khác đầu tư như trường học, trạm y tế, phátthanh truyền hình, đường giao thông nông thôn đã phát huy được hiệu quả góp phầncùng chính quyền địa phương thực hiện mục tiêu định canh định cư, phát triển kinh tếNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL3Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựcvà giữ gìn an ninh khu vực biên giới. Bên cạnh đó, từ năm 2004, EVN đã bán điện quabiên giới cho các khu vực dân cư giáp biên giới trên lãnh thổ hai nước Lào vàCampuchia, tạo điều kiện để các địa phương trên nước bạn phát triển kinh tế xã hội, từđó góp phần cùng với chính quyền địa phương hai bên biên giới xây dựng tình hữunghị và giữ gìn an ninh biên giới.1.2 Tổn thất điện năng1.2.1 Khái niệm về tổn thấtTổn thất điện năng là điện năng chênh lệch giữa tổng điện nhận ( mua) vào vàtổng điện giao đi ( bán) của hệ thống điện hoặc lưới điện của một đơn vị trong quátrình truyền tải và phân phối, được xác định thông qua hệ thống đo đếm điện năng lắpđặt tại các vị trí ranh giới giao, nhận ( mua, bán) điện giữa các đơn vị và khách hàngsử dụng điện. (3)Nguyên tắc chung xác định tổn thất điện năng (4)- TTĐN trên lưới điện được xác định bằng tổng điện nhận vào trừ tổng điện năng giaođi của lưới điện đó. Trong đó, tổng điện năng giao, nhận của lưới điện là tổng đại sốlượng điện giao, nhận được xác định bởi hệ thống đo đếm điện năng tại các điểm đođếm ranh giới của lưới điện đó và tại khách hàng sử dụng điện.- TTĐN trên hệ thống điện của EVN là tổn thất điện năng trên toàn bộ lưới điện doEVN và các đơn vị của EVN quản lý.- Tại mỗi vị trí ranh giới giao nhận điện năng giữa các đpn vị, vị trí xác định điên năngtự dùng tại các trạm biến áp phải được lắp đặt hệ thống đo đếm điện năng. Tổn haomáy biến thế nâng áp, máy biến áp tự dùng và các thiết bị ddienj trong trạm điện thuộccác Công ty phát điện quản lý không tính vào TTĐN lưới điện.- Điện tự dùng tại các trạm biến áp của lưới điện truyền tải và phân phối được tính vàotổn thất điện năng của lưới điện.- Không được lấy điện sau máy biến áp tự dùng tai các trạm điện để cấp cho các mụcđịch ngoài mục đích phục vụ vận hành trạm điện. Trong trường hợp đặc biết phải lấyddienj sau các máy biến áp tự dùng tại các trạm điện để cấp cho mục đihcjs khác phảiNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL4Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựclắp đặt công tơ đo đếm riêng, sản lượng điện cáp cho các mục đích này phải được đơnvị quản lý trạm điện giao nhận với các TCTĐL, CTĐL và phải được tính vào sảnlượng điện thương phẩm của các TCTĐl, CTĐL, không được tính vào điện năng tựdùng của trạm biến áp.Hình 1.2 Tổn thất điện năng của các Công ty truyền tải điện(Nguồn: Điều 7 trong phương pháp xác định TTĐN của Tập đoàn ĐL Việt Nam)Trong đó:là tổng điện năng nhận từ lưới điện 500 kVlà tổng điện năng nhận từ lưới điện dưới 500kV do các CTTTĐ cung cấplà tổng điện năng nhận từ các tổng công ty Điện lựcVậy tổng điện năng nhận là:là tổng điện năng giao các lưới dưới 500 kVlà tổng điện năng giao các Tổng công ty Điện lựclà tổng điện năng giao từ các công ty Điện lựcVậy tổng điện giao là :Nguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL5Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện LựcVậy lượng điện năng tổn thất là:1.2.2 Phân loại tổn thất điện năngTheo các giai đoạn phát sinh tổn thất thì tổn thất được chia như sauTổn thất điện năngTổn thất kĩ thuậtTổn thất phi kĩ thuật ( tổn thất thương mại)Hình 1.3: Phân loại các dạng tổn thất( Nguồn phòng kỹ thuật- an toàn Quốc Oai)a. Tổn thất kĩ thuậtLà tiêu hao điện năng tất yếu xảy ra trong quá trình truyền tải và phân phối điện năngtừ các nhà máy điện đến các hộ tiêu thụ điện. Dòng điện đi qua máy biến áp, dây dẫnvà các thiết bị điện trên hệ thống lưới điện đã làm phát nóng MBA, đường dây và cácthiết bị dẫn điện, làm tiêu hao điện năng. Đường dây dẫn điện cao áp từ 110 kV trở lêncòn có tổn thất vầng quang dòng điện qua cáp ngầm và tụ điện còn tổn thất do điệnmôi.Trong thực tế hiện nay, các ngành kinh doanh sản xuất có trình độ quản lý tốt có thểtránh được tình trạng thất thoát, hao phí. Nhưng đối với điện năng thì không thể tránhkhỏi việc thất thoát này. Tổn thất nhiều hay ít còn phụ thuộc vào ác yếu tố như: côngnghệ sản xuất ra điện năng ( hiện đại hay lạc hậu), thiết bị sử dụng cho truyền tải vàphân phối là cũ hay mới…Yếu tố không thể tránh khỏi là tổn thất trên đường dây dẫntruyền tải. Điện năng truyền tải đi xa làm điện trở dây dẫn nóng lên, làm nóng môitrường xung quanh. Ngoài ra tổn thất còn do chất liệu dây dẫn, tiết diện dây to haynhỏ… Bên cạnh đó tổn thất kỹ thuật còn phụ thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh kinh tếNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL6Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựccủa mỗi quốc gia đầu tư vào ngành điện như thế nào. Quá trình gây tổn thất còn xảy raở các trạm biến áp, các công cụ đo đếm điện cũng có sai số kỹ thuật cho phép là ±0,5%.Theo thống kê của Ngân hàng thế giới (WB) về tỷ lệ tổn thất điện năng của một sốnước giai đoạn 2011-2014 thì ngay cả các nước phát triển cũng có tổn thất điện năngnhư Mỹ 6%, Anh 8%, Singapore 5%...Năm 2014 các nước trong khu vực ASEANcũng có tỷ lệ tổn thất điện năng cao như Philippines 11%, Campuchia 28%, và củaViệt Nam là 8,49%. (5)b. Tổn thất phi kĩ thuật ( tổn thất thương mại )Các tổn thất không do nguyên nhân kỹ thuật đều được xếp vào loại tổn thất phi kĩthuật. Bao gồm các tình trạng xảy ra do vi phạm trong sử dụng điện như lấy cắp điệndưới nhiều hình thức, do chủ quan của người quản lý khi mất pha, công tơ chết, cháykhông xử lý, thay thế kịp thời, bỏ sót hoặc ghi sai chỉ số… dẫn đến điện năng bán chokhách hàng đo được qua hệ thống đo đếm thấp hơn so với điện năng khách hàng sửdụng.Mức độ tổn thất ở đây phụ thuộc vào khả năng sử dụng, điều kiện trang bị các thiết bịphụ tải ở các hộ tiêu thụ. Ví dụ như nếu dây dẫn không đủ lớn so với phụ tải, cách điệnkhông tốt trên các chỗ cần cách điện thì sẽ dẫn đến thất thoát điện năng. Mọi tổn thấtđều xảy ra sau đồng hồ đo đếm nên các đối tượng sử dụng điện cần biết rõ nguyênnhân để giảm tổn thất cho chính mình thông qua các biện pháp sử dụng hợp lý, tiếtkiệm hiệu quả nhất. Đối với ngành điện, cần xác định nguyên nhân gây tổn thất, khuvực và khâu nào điện năng gây tổn thất nhiều nhất.1.2.3 Các phương pháp xác định tổn thất điện năng1.2.3.1 Xác định tổn thất bằng phương pháp mô phỏngPhương pháp này được thực hiện khi xét một khu vực lưới điện rộng, lượng thông tinsẽ rất lớn và cần đầu tư lớn cho hệ tống đo lường và giám sát. Với các mục đíchnghiên cứu không yêu cầu kết quả đánh giá với độ chính xác cao, việc đánh giá TTĐNcó thể dựa trên mô phỏng để xác định. Khi đánh giá TTĐN trong HTĐ, để kết quảNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL7Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựcđánh giá có ý nghĩa, cần chọn phương pháp mô phỏng đê đánh giá TTĐN do cácnguyên nhân gây ra TTĐN lớn nhất trên HTĐ. Với chức năng chính của HTĐ làtruyền tải và phân phối điện năng với dòng điện và điện áp xoay chiều bap ha ở tần sốcơ bản 50 Hz, thành phần TTĐN chính trên HTĐ là do hai đại lượng này gây ra. Cácphương pháp mô phỏng sau sử dụng ba giải thiết tính toán chung:- Chỉ đánh giá TTĐN kỹ thuật, TTĐN trên đường dây và MBA.- Lưới điện bap ha đối xứng, không có biến dạng song dòng điện và điện áp.- Thành phần tổn thất phụ thuộc điện áp là hằng số trong giới hạn độ lệch điện áp dàihạn cho phép.Vậy đối với các TTĐN phụ thuộc điện áp có thể tính toán như sau:Trong đó:là số MBA trong trạm biến áplà tổn thất không tải của MBA ( kW)là thời gian đóng điện của trạm biến áp ( h)Đối với TTĐN do vầng quang điện trên đường dâyTrong đó:là tổn thất vầng quang trên một dơn vị chiều dài đường dây (kW/km)L là chiều dài đường dây (km)là thời gian đường dây có điện áp ( h)Đối với thành phần tổn thất phụ thuộc dòng điện xoay chiều bap ha ở tần số 50 Hz,công thức tổng quát xác định thành phần tổn thất này trên một phần tử trong HTĐ códạng:Nguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL8Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện LựcTrong đó:St là công suất tải chạy trên phần tử đang xét ( kVA)Ut là điện áp của phần tử (kV)R là điện trở của phần tử ( W)T là khoảng thời gian xác định tổn thất (h)Các trị số , , , được xác định từ tính toán mô phỏng tính toán giải tích lưới điện. Tùytheo mục đích tính toán, số liệu phụ tải và lưới điện mà có thể xác định thành phần tổnthất trên dây theo các phương pháp khác nhau.Ngoài ra, ta có hể tính toán tổn thất điện năng theo đồ thị phụ tải điển hình. Phươngpháp này đánh giá TTĐN dựa trên những trạng thái vận hành xác lập điển hình củamột khu vực lưới điện nhất định. Tuy nhiên đò thị phụ tải luôn thay đổi theo từng giờvà theo từng ngày. Phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường điện nên phương pháp nàykhông mang lại kết quả tốt nhất.1.2.3.2 Xác định tổn thất bằng phương pháp đo lườngPhương pháp này cần sự trợ giúp của các thiết bị đo đếm, công tơ điện….. Dưới đâytrình bày một số công thức xác định tổn thất điện năng.Lượng tổn thất được xác định theo công tơ đo đếm:∆A = AN − AGTrong đó:∆AANAG: Tổn thất điện năng trên lưới điện đang xét (kWh).:Tổng điện nhận vào lưới điện (kWh).: Tổng điện giao từ lưới điện (kWh).Nguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL9Báo cáo thực tập tốt nghiệpTỉ lệ tổn thất điện năng∆ATrường Đại học Điện Lực%.% A = 100%Tổn thất công suất tác dụng trong MBA được xác định theo công thức:ΔPMBA= ΔPo + ΔPk ×Trong đó:ΔPMBA: là tổn thất công suất tác dụng trong MBA (kW)ΔPo, ΔPk: là tổn thất công suất không tải và ngắn mạch của MBA (kW)Spt, Sđm là công suất phụ tải và công suất định mức của MBA (kW)Tổn thất công suất phản kháng trong MBA được các định theo công thức:Trong đó:ΔQMBA: là tổn thất công suất phản kháng trong MBA (kW)I0 , Uk : làSpt, Sđm là công suất phụ tải và công suất định mức của MBA (kW)Tổn thất điện năng trong máy biến áp được xác định theo công thức.2∆AMBA = ∆P0 t + ∆Pk S pt ÷ S đm τTrong đó:∆AMBA : Tổn thất điện năng trong MBA( kWh).∆P0 : Tổn thất công suất tác dụng khi không tải (kW).∆Pk: Tổn thất công suất tác dụng khi ngắn mạch (kW).Spt, Sđm: Là công suất của phụ tải và công suất của MBA (kVA).Tổn thất điện năng kỹ thuật trên đường dây được xác định theo công thức sau.∆Add = ∆Pdd ×τTrong đó:∆Add∆Pdd: Điện năng tổn thất tính toán trên đường dây dâng xét, đơn vị: kWh.: Công suất hao tổn trên đường dây đang xét, đơn vị: kW.Nguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL10Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện LựcΔPdd = × R ×Trong đó:Sdd: là công suất cuối đoạn dây (kVA)Sdd = Spt + ΔSMBASpt: là phụ tải của máy biến áp (kVA)ΔSMBA: là tổn thất công suất biểu kiến của máy biến áp (kVA)ΔQdd là tổn hao công suất phản kháng trên đường dây (kVAr)R là điện trở của đường dây và được xác định theo công thức.R= roX là điện kháng của đường dây cà được xác định theo công thức:X = xol: chiều dài đoạn đường dây đang xét (km).Ω / kmr0, x0: tra bảng thông số của đường dây()τ: Thời gian tổn hao công suất cực đại, được xác định bằng công thức Kezevit:τ = (0.124 + Tmax ×10−4 ) 2 × 8760Tmax: Thời gian vận hành với công suất cực đại (h).Tổn thất điện năng kỹ thuật được xác định theo công thức:ΔA = ΔAdd + ΔAMBATrong đó:ΔA : là tổn thất điện năng trên đường dâyΔAdd: là tổn thất điện năng trên từng đoạn dâyΔAMBA: làtổn thất điện năng trong máy biến áp trên đường dây đang xét1.2.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến tổn thất điện nănga. Yếu tố khách quanĐể truyền tải điện từ nhà máy điện đến các nơi tiêu thụ cần một hệ thống mạngtruyền tải, phân phối để thực hiện ản xuất, tuyền tải, phân phối và sử dụng điện năngmột cách tin cậy, kinh tế và chất lượng đảm bảo. mạng truyền tải, phân phối bao gồmNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL11Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựccác trạm biến áp, máy cắt, dao cách ly, tụ bù, cáp ngầm, dây dẫn điên… Các bộ phậnnày đều phải chịu tác động của thiên nhiên như gió, mưa, ăn mòn, bão, sét từ, nhiệt độ,…Hệ thống điện của nước ta phần lớn đều nằm ngoài rời, do đó tất yếu sẽ chịu ảnhhưởng rất lớn bởi sự biến động của thiên nhiên.Ví dụ như ngày 13 tháng 6 vừa qua trên địa bàn Hà Nội xảy ra cơn dông lốc dữ dộigây thiệt hại nặng nề. Điện lực TP Hà Nội đã huy động toàn bộ lực lượng tham gia vàosửa chữa 212 sự cố trên toàn lưới điện, cấp điện kịp thời cho toàn thành phố.b. Yếu tố chủ quan Tổ chức sản xuất kinh doanhViệc có tổn thất trong quá trình truyền tải và phân phối là không thể tránh khỏi.Lượng tổn thất này theo lý thuyết chính là tổn thất do tiêu tốn để phục vụ cho côngnghệ truyền tải điện. Lượng điện này lớn hay nhỏ phụ thuộc vào trình độ kỹ thuật,công nghệ truyền tải. Nếu kỹ thuật, công nghệ của thiết bị hiện đại thì ít xảy ra sự cố,có thể tự động ngắt khi có sợ cố xảy ra… để lượng điện hao tổn ít đi.Sự lạc hậu về công nghệ, thiết bị, tận dụng dây dẫn khác nhau, chấp vá hệ thống,chưa đồng bộ…Các thiết bị trong hệ thống điện ngày một cũ đi.Cạnh đó là sự pháttriển không ngừng cảu khoa học- công nghệ, thiết bị ngày càng tiên tiến, hiện đại hơn. Quản lý khách hàngNgành điện là ngành cơ sở hạ tầng, là nền tảng của toàn bộ nền kinh tế- đời sốngxã hội của đất nước nên khách hàng tiêu thụ điện rất đa dạng,nhiều tầng lớp, nhiều khuvực, từ sử dụng ít 3-4 kWh/tháng đến sử dụng nhiều vài triệu kWh/tháng. Tất cả đềucần đến năng lượng điện để hoạt động. Các đối tượng đó là sản xuất công nghiệp, cácngành dịch vụ- thương mại tiêu thụ, các xí nghiệp trong nước, nước ngoài, có vốn đầutư nước ngoài…. Đây là khách hàng mà giá bán điện cao, tiêu thụ điện năng nhiềunhất, tăng doanh thu của ngành. Các hộ tiêu thụ ở thành phố, nông thôn, miền núi…tiêu thụ nhiều thứ hai, mức giá điện trung bình nhưng lượng tiêu thụ cũng rất nhiều do Công nghệ , kỹ thuật của thiết bị trong hệ thốngNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL12Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện LựcViệc có tổn thất trong quá trình truyền tải và phân phối là không thể tránh khỏi.Lượng tổn thất này theo lý thuyết chính là tổn thất do tiêu tốn để phục vụ cho côngnghệ truyền tải điện. Lượng điện này lớn hay nhỏ phụ thuộc vào trình độ kỹ thuật,công nghệ truyền tải. Nếu kỹ thuật, công nghệ của thiết bị hiện đại thì ít xảy ra sự cố,có thể tự động ngắt khi có sợ cố xảy ra… để lượng điện hao tổn ít đi.Sự lạc hậu về công nghệ, thiết bị, tận dụng dây dẫn khác nhau, chấp vá hệ thống,chưa đồng bộ…Các thiết bị trong hệ thống điện ngày một cũ đi.Cạnh đó là sự pháttriển không ngừng cảu khoa học- công nghệ, thiết bị ngày càng tiên tiến, hiện đại hơnthúc đẩy tiêu thụ nhiều năng lượng hơn.Những máy biến áp của các đời cũ không đápứng được nhu cầu phụ tải trong giai đoạn hiện nay.Xuất hiện tình trạng non tải hoặcquá tải, tiết diện dây dẫn không đủ lớn để truyền tải dẫn đến quá tải đường dây.1.2.5 Ý nghĩa của việc giảm tổn thất điện năngGiảm tổn thất điện năng là vấn đề cần thiết không chỉ đối với riêng Điện lực Việt Nammà còn là vấn đề chung của ngành Điện ở các nước trên thế giới. Vì vậy việc giảm tổnthất có ý nghĩa to lớn đối với ngành điện và nền kinh tế. Để duy trì và phát triển ngànhđiện thì cần có lợi nhuận để tái đầu tư và mở rộng. Nếu mua điện từ các nhà máy điệnmà tổn thất 100% thì các công ty kinh doanh điện sẽ bị thua lỗ, thâm hụt ngân sách,chỉ có đầu ra mà không có đầu vào, kết quả dẫn đễn công ty sẽ ngừng hoạt động. Tổnthất điện năng là một phần cấu thành nên giá điện, tổn thất cao thì giá điện cao. Theoquy luật cung-cầu thì dẫn đến sản lượng tiêu thụ giảm. Đối với ngành điện dây là mộtthiệt hại lớn, nền kinh tế cũng bị thiệt hại lớn do ngành có vị trí quan trọng trong nềnkinh tế quốc dân. Điều này làm cho kinh tế bị trì trệ, sản phẩm hàng hóa không lưuthông. Tổn thất điện năng vô hình chung đã kìm hãm sự phát triển của kinh tế- xã hội.Ngược lại, khi tỷ lệ tổn thất điện năng thấp sẽ mang lại lợi ích to lớn cho toàn bộ nềnkinh tế nói chung và ngành điện nói riêng. Theo EVN, năm 2003 Việt Nam giảm được1% điện năng tổn thất sẽ tiết kiệm được 237.400MW tương ứng với gần 179 tỷ đồng( tổng sản lượng điện phát năm 2003 là 7,2 tỷ kWh).Để sản xuất ra điện chúng ta sử dụng các nguồn nhiên liệu như: than, nước, khí, nănglượng nguyên tử,… Nhưng hiện nay các nguồn nhiên liệu này đang cạn kiệt và trở nênkhan hiếm. Giảm được tổn thất điện năng tức là giảm được tỷ lệ thiết bị phát điện củaNguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL13Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện Lựcnhà máy, giảm được nhiên liệu tiêu hao… Ảnh hưởng trực tiếp đến việc cải thiện đờisống nhân dân, góp phần vào việc giảm chi phí chí cho toàn bộ quá trình sản xuất.Điện năng là một trong những yếu tố đầu vào không thể thay đổi đối với hầu hết mọiquá trình sản xuất hoạt động cung ứng dịch vụ. Đồng thời điện năng là vật phẩmkhông thể thiếu đối với cuộc sống hiện đại của con người trong điều kiện hiện nay. Giábán điện có ảnh hưởng quan trọng đến giá cả hầu hết các loại hàng hóa, dịch vụ trênthị trường. Do đó ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của mọi tang lớp dân cư trong xãhội. Giảm tổn thất điện năng giúp cho ngành điện có khả năng hạ giá bán điện, giảmchi phí đầu vào cho doanh nghiệp, để doanh nghiệp đạt hiệu quả sản xuất kinh doanhđồng thời nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho mọi tầng lớp nhân dân.Nguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL14Báo cáo thực tập tốt nghiệpTrường Đại học Điện LựcTài liệu tham khảo chương 1(1)(Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 9-2-2007 Hội nghị lần thứ 4 ban Chấp hành TƯĐảng khoá X)(2)( Số liệu ở trang tin điện tử ngành điện- bài khẳng định vai trò của nền kinh tế-nguồnhttp://icon.com.vn/vn-s83-125786-631/Khang-dinh-vai-tro-chu-dao-cua-nen-kinh-te.aspx)(3)( Phương pháp xác định tổn thất điện năng trong tập đoàn điện lực Việt Nam Mã sốQyDD 03-02, mục ISO 4.3.2, http://tailieu.vn/doc/quy-dinh-phuong-phap-xac-dinhton-that-dien-nang-trong-tap-doan-dien-nang-viet-nam-1788541.html )(4)( Điều 3 các nguyên tắc chung trong Phương pháp xác định tổn thất điện năng trongtập đoàn điện lực Việt Nam, http://tailieu.vn/doc/quy-dinh-phuong-phap-xac-dinh-tonthat-dien-nang-trong-tap-doan-dien-nang-viet-nam-1788541.html)(5)(http://www.evn.com.vn/News/Tin-tuc-Hoat-dong/Thong-tin-Su-kien/Ty-le-ton-that-dien-nang-cua-Viet-Nam-cao-hay-thap-so-voi-cac-nuoc-tren-the-gioi2015422.aspx).Theo tạp chí Điện lực chuyên mục thế giới điện.Nguyễn Thị Ngọc Trâm –D6QLNL15 |
