Dầu phanh (thắng) có nhiệm vụ truyền áp suất từ bàn đạp phanh đến má phanh. Thông dụng hiện nay là dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT có 4 loại: DOT3, DOT4, DOT5.1 và DOT5. Vậy loại dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT nào sẽ phù hợp cho từng xe ô tô của bạn? Hãy cùng MiennamPetro đi tìm hiểu về những loại dầu phanh (dầu thắng) này nhé ! Show  Dầu phanh đóng vai trò quan trọng trong việc truyền lực giúp hệ thống phanh ô tô hoạt động Yêu cầu của dầu phanh ô tô:
Tuy nhiên, dầu phanh cũng chỉ chịu được 1 lượng nhiệt nhất định trước khi bắt đầu sôi và hình thành các bọt khí. Điều này khiến dầu phanh có thể bị nén và ảnh hưởng đến quá trình hoạt động của phanh. 1. Dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT là gì?Trừ DOT5 thì dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT đều có nguồn gốc từ poly-glycol, một hỗn hợp gồm nhiều thành phần khác nhau để tạo ra sản phẩm cuối cùng. Về cơ bản, có thể chia ra làm 4 thành phần chính: – Chất ức chế: Chống sự oxy hóa và ăn mòn – Modifier-Coupler: Điều chỉnh sự phồng lên của các bộ phận cao su không được che chắn – Dung dịch hòa tan: Chiếm 50-80% dầu phanh, quyết định độ nhớt và điểm sôi của. Dung dịch hòa tan được sử dụng phổ biến cũng là glycol – Chất bôi trơn: Những chất bôi trơn như polypropylene hay polythene giúp các bộ phận hoạt động trơn tru từ 20-40% Dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn và quy định kỹ thuật được đưa ra bởi Bộ GTVT (Department of Transportation) và Hiệp hội kỹ sư ô tô (SAE-Society of Automotive Engineers). Tiêu chuẩn DOT này tập trung vào khả năng duy trì hiệu suất của dầu phanh trong cả điều kiện nhiệt độ thấp và cao. Họ cũng đưa ra các quy định về nhiệt độ sôi thấp nhất được các hãng sản xuất dầu cung cấp kèm sản phẩm. Yếu tố chính quyết định sự phân loại dầu phanh là điểm hoặc nhiệt độ sôi. Điểm sôi là vị trí mà dầu phanh bắt đầu sôi hoặc bốc hơi trong hệ thống phanh . Nguyên nhân chính là do dùng lực phanh mạnh trong thời gian dài dẫn đến giảm hiệu suất dầu phanh. 2. Dầu phanh có mấy loại?Có nhiều loại dầu phanh như: DOT5.1, DOT5, DOT4, DOT3. Hiện nay, DOT3 và DOT4 là 2 loại dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT được sử dụng nhiều nhất trên ô tô. Dù vậy cũng nên so sánh các loại dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT để giúp các bạn đưa ra lựa chọn đúng đắn nhất nhé! Dầu phanh DOT 3DOT 3 là loại dầu không có thành phần vô cơ, silicone và hoàn toàn là chất được tổng hợp được sử dụng rộng rãi cho các bộ ly hợp và phanh. DOT 3 được tạo nên bởi hỗn hợp alcohol và glycerin. Loại dầu này dựa trên công nghệ polyethylene glycol ether cho hiệu suất cao.
Hiện tượng các bộ phận cao su phồng lên khi sử dụng dầu DOT 3 là không nhiều, điều này giảm thiểu sự thất thoát và rò rỉ dầu. Nó cũng giúp tăng tuổi thọ cho các bộ phận. Loại dầu này phù hợp với các hệ thống ly hợp và phanh trong các phương tiện hiệu suất cao sử dụng trong công nghiệp, xe máy, xe 4WD và ô tô khách. Hãy sử dụng loại dầu này nếu hãng xe ghi rõ là sử dụng DOT 3. DOT 3 có đặc tính hút ẩm từ không khí và sẽ làm giảm hiệu quả của dầu phanh. Nên một khi đã mở nắp hộp dầu thì hãy đóng chặt lại sớm để tránh dầu bị nhiễm bẩn bởi hơi nước. Bạn nên thay dầu phanh định kỳ ở xưởng dịch vụ của hãng xe và không nên trộn DOT 3 với các chất vô cơ, silicone hay DOT 5. Dầu phanh DOT 4Dầu phanh DOT 4 có thành phần chính là glycol ether và được bổ sung thêm các este borate giúp nâng cao hiệu suất và đặc biệt là điểm sôi ướt và khô. So sánh với DOT 3 thì DOT 4 có điểm sôi cao hơn và ổn định hơn. Tuy nhiên, khi hút ẩm thì độ sôi sẽ giảm mạnh hơn DOT 3. DOT 4 có điểm sôi ướt nhỏ nhất là 155°C và điểm sôi khô nhỏ nhất là 230°C tùy theo những tiêu chuẩn quy định.
Nếu sử dụng DOT 4, bạn nên bảo dưỡng hệ thống phanh khoảng 2 năm 1 lần để đảm bảo an toàn và hiệu suất. Tuổi thọ của hệ thống phanh sẽ giảm nếu dầu DOT 4 bị lẫn nước. Chú ý rằng dầu DOT 4 có thể hút ẩm qua ống dẫn dầu phanh và nếu tiếp tục sử dụng phanh thì dầu phanh sẽ nóng lên nhanh chóng. Điểm sôi của dầu DOT 4 sẽ giảm nếu tiếp tục hút ẩm. Nếu bạn không thay dầu phanh thường xuyên, xy-lanh bánh xe và xy-lanh chính sẽ bắt đầu bị mòn. Về cơ bản, có thể trộn DOT 4 với DOT 3 và DOT 5.1 vì thành phần chính đều là glycol. Tuy nhiên trong thực tế, các chuyên gia khuyến nghị không nên làm như vậy. Dầu phanh DOT 5Dầu phanh DOT 5 là loại dầu silicone . Nó đắt hơn các loại khác vì có độ sôi cao hơn, độ sôi khô lên tới 260 độ C. Hầu hết các rotor phanh đời mới đều mỏng và nhỏ, do vậy sẽ sinh ra nhiều nhiệt. DOT 5 chính là giải pháp cho vấn đề này vì có thể chịu được nhiệt độ cao. Dầu DOT 5 không hút ẩm và không gây hại cho lớp sơn trên bề mặt. Nó hoạt động như 1 lớp bảo vệ hệ thống phanh khỏi ảnh hưởng của thời tiết. DOT 5 có thể thay thế DOT 3 và DOT 4 nhưng không nên trộn nó với loại khác. DOT 5 trở nên loãng hơn với nhiệt độ thấp, khoảng 900 cSt ở -40 độ C và độ nhớt cũng ổn định hơn trong điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt. Bên cạnh đó, DOT 5 thích hợp với tất cả các linh kiện trong hệ thống phanh thông thường hiện nay. Tuy nhiên, DOT 5 có 1 vài hạn chế. Nếu bị lẫn tạp chất thì dầu sẽ nở ra đáng kể dù đang ở nhiệt độ bình thường, dẫn đến nó sẽ có cảm giác như bọt biển. Dầu DOT 5 không thích hợp sử dụng trên hệ thống phanh đã từng sử dụng dầu glycol và nó cũng không thích hợp trên hệ thống phanh anti-lock vì dầu DOT 5 có độ nhớt cao hơn. Không như dầu glycol bị nén lại ở điểm sôi, dầu DOT 5 bắt đầu bị nén ở 300-350 độ F. Dầu phanh DOT 5.1Đây là loại ”nâng cấp” của DOT5. DOT 5.1 dựa trên glycol là sự kết hợp của este borat và polyalkylene glycol ether.
2. So sánh giữa các loại dầu phanh theo tiêu chuẩn DOTSo sánh DOT 3 DOT 4 DOT 5 Điểm sôi Khô: 401°F/205°C Ướt: 284°F/140°C Khô: 446°F/230°C Ướt: 311°F/155°C Khô: 500°F/260°C Ướt: 356°F/180°C Cấu trúc hóa học Được tạo nên bởi ether và polyalkyelen glycol. Là hôn hợp của borate và glycol. Được tạo nên bởi hỗn hợp hydrophobic, Polydimethylsiloxane và Tributylphosphate. Khả năng sôi Có khả năng sôi tốt ở tình trạng khô hoặc ướt Có khả năng sôi khô tốt nhưng ở tình trạng ướt thì kém hơn Tốt nhất trong 3 loại Màu sắc Không màu đến hổ phách Không màu đến hổ phách Tím Lời kết :Có thể thấy, mỗi loại dầu phanh theo tiêu chuẩn DOT có những ưu, nhược điểm riêng và thích hợp trong từng hoàn cảnh, điều kiện khác nhau. Hy vọng bài viết MiennamPetro đã chia sẻ sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về dầu phanh. Cần chú ý, dầu phanh là dung dịch quan trọng nhất đối với sự an toàn của xe trong vận hành nên phải theo đúng KHUYẾN CÁO CỦA HÃNG SẢN XUẤT XE, không thể tùy ý lựa chọn! |
