Chuyên đề: KĨ NĂNG ĐỌC HIỂUGiáo viên: Nguyễn Thị Thanh VânTrường: THPT Nguyễn Văn Trỗi, TP. Nha Trang CẤU TRÚC ĐỀ THI CẤU TRÚC ĐỀ THII. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)Đọc đoạn trích:Ngữ liệu (thơ/ văn xuôi)Thực hiện các yêu cầu:Câu 1.Câu 2.Câu 3.Câu 4.Nhận biếtThông hiểuVận dụngII. LÀM VĂN (7,0 điểm)Câu 1 (2,0 điểm)Viết một đoạn vănCâu 2 (5,0 điểm)Viết một bài văn 1. NHỮNG LƯUÝ CHUNGCẤU TRÚCBÀI GIẢNG2. CÁC DẠNG CÂU HỎITHƯỜNG GẶP3. THỰC HÀNH 1. Xác định đúng và đủ yêu cầuđặt ra trong câu hỏi thơng quacác từ khóa.NHỮNG LƯU ÝCHUNGVí dụ:(1) Chỉ ra phương thức biểu đạt chínhđượcsử dụngtrongtiếp,đoạnngắntrích. gọn,2. Trảlời trựcchính xác, đầy đủ(2) Chỉ ra 02 phương thức biểu đạt đượcsử dụng trong đoạn trích.Ví dụ:Chỉ ra tác hại của bệnh vơ cảm được nêutrong đoạn trích?- Tác hại của bệnh vô cảm là… CÁC DẠNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶPCẤP ĐỘNHẬNBIẾTDẠNG 1: nhận diện kiến thức đã họcthuộc phân môn Tiếng Việt, Làm vănđược thể hiện qua một văn bản cụ thểDẠNG 2: phát hiện, thu thập, tái hiệnthông tin được thể hiện tường minh,trực tiếp trong văn bản CÁC DẠNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP Ở CẤP ĐỘ NHẬN BIẾT1. Phương thức biểu đạt2. Thao tác lập luận3. Phong cách ngôn ngữDẠNG 14. Cấu trúc đoạn văn5. Câu chủ đề của đoạn6. Các phép liên kết câu7. Các thành phần biệt lập trong câu8. Biện pháp tu từ9. Thể thơ… CÁC DẠNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP Ở CẤP ĐỘ NHẬN BIẾT1. Theo tác giả/ đoạn trích, A là gì?DẠNG 2Ví dụ:Ví dụ:“Theotácgiả,thấucảmlàgì?”2. Tìm/ Chỉ ra những từ ngữ, hình(Câu 2, phần Đọc hiểu, đề thi THPT Quốc giaảnh….năm 2017)“Sự mượt mà và tinh tế của tiếng Việt được thể hiện ở những từngữ nào trong khổ thơ thứ nhất?”.(Câu 1, phần Đọc hiểu, đề thi THPT Quốc gia năm 2016) CÁC DẠNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP1. Nêu nội dung chính của đoạn tríchCẤP ĐỘTHƠNGHIỂU- Tự đặt ra và trả lời 03 câu hỏi sau:+ Viếtvề đối tíchtượngtácnào?2. Phândụng của biện pháp+ Đối tượng đó như thếtunào?từ+ Thái độ của người viết ra sao?- HaikhíacạnhtácdụngcủaBPTT:- Kết nối 03 ý trên thành một câu trả lời hồn+ Về nội dung: tơ đậm hình ảnh nào? Nhấn mạnhchỉnh.3. gì?Theotình cảm…. anh/chị…/ Anh/chị hiểu như thếnàothuật:…../Tạisao điệutác giảcho(Phéprằng …?+ Về nghệTạo nhịpâm lạihưởngđiệp)/ Cách diễn đạt giàu hình ảnh, sinh động, biểucảm (nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ….) … CÁC DẠNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP1. Thông điệp nào/ bài học nào cóý nghĩa nhất đối với anh/chị?Về nội dung: Nêu thơng điệp, sau đó lí giảivì sao bản thân chọn thơng điệp đó.Anh/Chịcó đồngtìnhý- Về2.diễnđạt: Thườngbắt đầucác vớimột trongcác từ “Hãy“Nên”,“Đừng”kiếncho“Phải”,rằng ….?- Khẳng định quan điểm: đồng tình/khơng đồng tình/ vừa đồng tình vừakhơng đồng tình;- 3.LíAnh/Chịgiải vì sao.có suy nghĩ gì về …..?-CẤP ĐỘVẬN DỤNG-Nhận xét chung về đối tượng được nêu trong câu hỏiLiên hệ bản thân: đối tượng đó tác động thế nào đến nhận thức, hành động ĐỀ 1THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Biết nói gì trước biển em ơiTrước cái xa xanh thanh khiết không lờiCái hào hiệp ngang tàng của gióCái kiên nhẫn nghìn đời sóng vỗCái nghiêm trang của đá đứng chen trờiCái giản đơn sâu sắc như đờiChân trời kia biển mãi gọi người điBao khát vọng nửa chừng tan giữa sóngVầng trán mặn giọt mồ hôi cay đắngBao kiếp vùi trong đáy lạnh mù tămNhưng muôn đời vẫn những cánh buồm căngBay trên biển như bồ câu trên đấtBiển dư sức và người không biết mệtMũi thuyền lao mặt sóng lại cày bừaNhững chân trời ta vẫn mãi tìm đi(Trước biển – Vũ Quần Phương, Thơ ViệtNam 1945-1985, NXB Văn học, 1985, tr.391).Thực hiện các yêu cầu sau:Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thểthơ nào?Câu 2. Anh/ Chị hiểu nội dung các dịngthơ sau như thế nào?Vầng trán mặn giọt mồ hơi cay đắngBao kiếp vùi trong đáy lạnh mù tămCâu 3. Hãy cho biết hiệu quả của phépđiệp trong các dòng thơ sau:Cái hào hiệp ngang tàng của gióCái kiên nhẫn nghìn đời sóng vỗCái nghiêm trang của đá đứng chen trờiCái giản đơn sâu sắc như đờiCâu 4. Hành trình theo đuổi khát vọngcủa con người được thể hiện trong đoạntrích gợi cho anh/chị suy nghĩ gì? THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Biết nói gì trước biển em ơiTrước cái xa xanh thanh khiết không lờiCái hào hiệp ngang tàng của gióCái kiên nhẫn nghìn đời sóng vỗCái nghiêm trang của đá đứng chen trờiCái giản đơn sâu sắc như đờiChân trời kia biển mãi gọi người điBao khát vọng nửa chừng tan giữa sóngVầng trán mặn giọt mồ hôi cay đắngBao kiếp vùi trong đáy lạnh mù tămNhưng muôn đời vẫn những cánh buồm căngBay trên biển như bồ câu trên đấtBiển dư sức và người không biết mệtMũi thuyền lao mặt sóng lại cày bừaNhững chân trời ta vẫn mãi tìm đi(Trước biển – Vũ Quần Phương, Thơ Việt Nam1945-1985, NXB Văn học, 1985, tr.391).Câu 1. Đoạn trích trên đượcviết theo thể thơ nào?- Đoạn trích trên được viếttheo thể thơ tự do. THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Biết nói gì trước biển em ơiTrước cái xa xanh thanh khiết không lờiCái hào hiệp ngang tàng của gióCái kiên nhẫn nghìn đời sóng vỗCái nghiêm trang của đá đứng chen trờiCái giản đơn sâu sắc như đờiChân trời kia biển mãi gọi người điBao khát vọng nửa chừng tan giữa sóngVầng trán mặn giọt mồ hôi cay đắngBao kiếp vùi trong đáy lạnh mù tămNhưng muôn đời vẫn những cánh buồm căngBay trên biển như bồ câu trên đấtBiển dư sức và người không biết mệtMũi thuyền lao mặt sóng lại cày bừaNhững chân trời ta vẫn mãi tìm đi(Trước biển – Vũ Quần Phương, Thơ ViệtNam 1945-1985, NXB Văn học, 1985, tr.391).Câu 2. Anh/ Chị hiểu nội dungcác dòng thơ sau như thế nào?Vầng trán mặn giọt mồ hôi cay đắngBao kiếp vùi trong đáy lạnh mù tămNội dung các dòng thơ:– Thể hiện sự vất vả, hi sinh củacon người.– Bộc lộ niềm thương cảm củatác giả. THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Biết nói gì trước biển em ơiTrước cái xa xanh thanh khiết không lờiCái hào hiệp ngang tàng của gióCái kiên nhẫn nghìn đời sóng vỗCái nghiêm trang của đá đứng chen trờiCái giản đơn sâu sắc như đờiChân trời kia biển mãi gọi người điBao khát vọng nửa chừng tan giữa sóngVầng trán mặn giọt mồ hôi cay đắngBao kiếp vùi trong đáy lạnh mù tămNhưng muôn đời vẫn những cánh buồm căngBay trên biển như bồ câu trên đấtBiển dư sức và người không biết mệtMũi thuyền lao mặt sóng lại cày bừaNhững chân trời ta vẫn mãi tìm đi(Trước biển – Vũ Quần Phương, Thơ ViệtNam 1945-1985, NXB Văn học, 1985, tr.391).Câu 3. Hãy cho biết hiệu quả củaphép điệp trong các dòng thơ sau:Cái hào hiệp ngang tàng của gióCái kiên nhẫn nghìn đời sóng vỗCái nghiêm trang của đá đứng chentrờiCái giản đơn sâu sắc như đờiHiệu quả của phép điệp:– Nhấn mạnh vẻ đẹp phong phúcủa biển cả.– Tạo giọng điệu hào hứng, saymê. THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Biết nói gì trước biển em ơiTrước cái xa xanh thanh khiết không lờiCái hào hiệp ngang tàng của gióCái kiên nhẫn nghìn đời sóng vỗCái nghiêm trang của đá đứng chen trờiCái giản đơn sâu sắc như đờiChân trời kia biển mãi gọi người điBao khát vọng nửa chừng tan giữa sóngVầng trán mặn giọt mồ hôi cay đắngBao kiếp vùi trong đáy lạnh mù tămNhưng muôn đời vẫn những cánh buồm căngBay trên biển như bồ câu trên đấtBiển dư sức và người không biết mệtMũi thuyền lao mặt sóng lại cày bừaNhững chân trời ta vẫn mãi tìm đi(Trước biển – Vũ Quần Phương, Thơ ViệtNam 1945-1985, NXB Văn học, 1985, tr.391).Câu 4. Hành trình theo đuổi khátvọng của con người được thể hiệntrong đoạn trích gợi cho anh/chịsuy nghĩ gì?Câu trả lời cần trình bày được:– Hành trình theo đuổi khát vọngtrong đoạn trích là hành trìnhgian khó, nhiều thách thức, thểhiện ý chí mạnh mẽ của con ngườiđược tiếp nối qua các thế hệ.– Nêu suy nghĩ của bản thân. ĐỀ 2THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Từ “Đồng bào” được viết hoa, vì đó là danh từriêng chỉ có Tổ quốc ta mới có, từ những truyềnthuyết chung một bọc sinh ra.“Yêu Đồng bào” là thương những đôi chân lam lũ.Là yêu những cái tên người ấp ủ hi vọng, là Hạnh,là Phúc, là Thịnh, là Vượng.Những cái tên người có kí ức xót xa, kí ức tự hào,là Thống là Nhất, là Quốc là Khánh...“Tổ quốc”, “Đồng bào” là tình yêu, là trách nhiệm.Mỗi người hãy mở một ngăn “thư mục” trong tráitim để chứa rất nhiều “file” của tình yêu nặng trĩunày.Để rồi tự nghĩ, ngày mai mình sẽ là ai trong đấtnước này?Mình sẽ làm gì cho xứ sở mình u thương?(Trích Tơi muốn hỏi em:Về sau thế nào?,Đồn Công Lê Huy, NXB Kim Đồng, 2018, tr.41)Thực hiện các yêu cầu sau:Câu 1. Tình yêu nặng trĩu được nêu trong đoạntrích hướng về những đối tượng nào?Câu 2. Anh/chị hiểu thế nào về nội dung của câuvăn sau:“Yêu đồng bào” là thương những đôi chân lam lũ?Câu 3. Phân tích tác dụng của câu hỏi tu từ đượcsử dụng trong những dịng sau:Để rồi tự nghĩ, ngày mai mình sẽ là ai trong đấtnước này?Mình sẽ làm gì cho xứ sở mình yêu thương?Câu 4. Theo anh/chị, việc cần làm nhất cho “xứ sởmình yêu thương” trước đại dịch Covid-19 hiệnnay là gì? THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Từ “Đồng bào” được viết hoa, vì đó là danh từriêng chỉ có Tổ quốc ta mới có, từ những truyềnthuyết chung một bọc sinh ra.“Yêu đồng bào” là thương những đôi chân lam lũ.Là yêu những cái tên người ấp ủ hi vọng, là Hạnh,là Phúc, là Thịnh, là Vượng.Những cái tên người có kí ức xót xa, kí ức tự hào,là Thống là Nhất, là Quốc là Khánh...“Tổ quốc”, “Đồng bào” là tình yêu, là trách nhiệm.Mỗi người hãy mở một ngăn “thư mục” trong tráitim để chứa rất nhiều “file” của tình yêu nặng trĩunày.Để rồi tự nghĩ, ngày mai mình sẽ là ai trong đấtnước này?Mình sẽ làm gì cho xứ sở mình u thương?(Trích Tơi muốn hỏi em:Về sau thế nào?,Đồn Cơng Lê Huy, NXB Kim Đồng, 2018, tr.41).Câu 1. Tình yêu nặng trĩuđược nêu trong đoạn tríchhướng về những đối tượngnào?- Tình u nặng trĩu đượcnêu trong đoạn trích hướngvề “Tổ quốc”, “Đồng bào”. THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Từ “Đồng bào” được viết hoa, vì đó là danh từriêng chỉ có Tổ quốc ta mới có, từ những truyềnthuyết chung một bọc sinh ra.“Yêu đồng bào” là thương những đôi chân lam lũ.Là yêu những cái tên người ấp ủ hi vọng, là Hạnh,là Phúc, là Thịnh, là Vượng.Những cái tên người có kí ức xót xa, kí ức tự hào,là Thống là Nhất, là Quốc là Khánh...“Tổ quốc”, “Đồng bào” là tình yêu, là trách nhiệm.Mỗi người hãy mở một ngăn “thư mục” trong tráitim để chứa rất nhiều “file” của tình yêu nặng trĩunày.Để rồi tự nghĩ, ngày mai mình sẽ là ai trong đấtnước này?Mình sẽ làm gì cho xứ sở mình u thương?(Trích Tơi muốn hỏi em:Về sau thế nào?,Đồn Cơng Lê Huy, NXB Kim Đồng, 2018, tr.41).Câu 2. Anh/chị hiểu thế nào về nộidung của câu văn sau:“Yêu đồng bào” là thương nhữngđơi chân lam lũ?- Tình u Đồng bào gắn liền vớitình yêu thương, đồng cảm, trântrọng đối với những con ngườiViệt Nam vất vả, cực nhọc, chịuthương, chịu khó. THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Từ “Đồng bào” được viết hoa, vì đó là danh từriêng chỉ có Tổ quốc ta mới có, từ những truyềnthuyết chung một bọc sinh ra.“Yêu đồng bào” là thương những đôi chân lam lũ.Là yêu những cái tên người ấp ủ hi vọng, là Hạnh,là Phúc, là Thịnh, là Vượng.Những cái tên người có kí ức xót xa, kí ức tự hào,là Thống là Nhất, là Quốc là Khánh...“Tổ quốc”, “Đồng bào” là tình yêu, là trách nhiệm.Mỗi người hãy mở một ngăn “thư mục” trong tráitim để chứa rất nhiều “file” của tình yêu nặng trĩunày.Để rồi tự nghĩ, ngày mai mình sẽ là ai trong đấtnước này?Mình sẽ làm gì cho xứ sở mình u thương?(Trích Tơi muốn hỏi em:Về sau thế nào?,Đồn Cơng Lê Huy, NXB Kim Đồng, 2018, tr.41)Câu 3. Phân tích tác dụng của câuhỏi tu từ được sử dụng trong nhữngdịng sau:Để rồi tự nghĩ, ngày mai mình sẽ là aitrong đất nước này?Mình sẽ làm gì cho xứ sở mình yêuthương?Tác dụng của câu hỏi tu từ:– Thể hiện sự trăn trở tự địnhhướng tương lai cho bản thân vàtrách nhiệm đối với đất nước.– Tăng tính biểu cảm cho câuvăn. THỰC HÀNHĐọc đoạn trích:Từ “Đồng bào” được viết hoa, vì đó là danh từriêng chỉ có Tổ quốc ta mới có, từ những truyềnthuyết chung một bọc sinh ra.“Yêu đồng bào” là thương những đôi chân lam lũ.Là yêu những cái tên người ấp ủ hi vọng, là Hạnh,là Phúc, là Thịnh, là Vượng.Những cái tên người có kí ức xót xa, kí ức tự hào,là Thống là Nhất, là Quốc là Khánh...“Tổ quốc”, “Đồng bào” là tình yêu, là trách nhiệm.Mỗi người hãy mở một ngăn “thư mục” trong tráitim để chứa rất nhiều “file” của tình yêu nặng trĩunày.Để rồi tự nghĩ, ngày mai mình sẽ là ai trong đấtnước này?Mình sẽ làm gì cho xứ sở mình u thương?(Trích Tơi muốn hỏi em:Về sau thế nào?,Đồn Cơng Lê Huy, NXB Kim Đồng, 2018, tr.41)Câu 4. Theo anh/chị, việc cần làm nhấtcho “xứ sở mình yêu thương” trước đạidịch Covid-19 hiện nay là gì?Đưa ra một việc làm, một giảipháp cụ thể, ví dụ+Tự giác cao trong việc thực hiệncác biện pháp phòng chống dịch.+ “Khi tổ quốc cần chúng ta sẽđứng yên một chỗ”.+ Tuyên truyền, chia sẻ thơng tinchính xác, hữu ích về đại dịch.- Lí giải ý nghĩa của việc làmmình chọn đối với bản thân, giađình và đất nước.- CẢM ƠN CÁC EM HỌC SINHĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI!XIN CHÀO TẠM BIỆTVÀ HẸN GẶP LẠI Ở NHỮNG BÀI HỌC SAU. |
