Phát hiện và điều trị vàng da sơ sinhNếu không phát hiện và điều trị vàng da bệnh lý kịp thời thì có thể xảy ra biến chứng nhiễm độc thần kinh (còn gọi là vàng da nhân) do Bilirubin gián tiếp thấm vào não mà hậu quả là trẻ sẽ bị tử vong hoặc bị bại não suốt đời.
Bệnh vàng da sơ sinh là gì? Xảy ra ở giai đoạn nào? Tại sao cần phải phát hiện và điều trị sớm? Ép nhẹ bàn chân để xác định có vàng da hay không Thế nào là vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh? Khi đó cần đưa bé đi đâu? Ở trẻ đủ tháng, bình thường thì vàng da được coi là sinh lý khi có đủ các tiêu chuẩn sau:
Vàng da bệnh lý Các phương pháp điều trị vàng da sơ sinh hiện nay là gì? Cho đến nay, tại các khoa Sơ sinh, vàng da sơ sinh được điều trị bởi ba phương pháp chính, đó là:
Chiếu đèn, phương pháp điều trị vàng da bệnh lý sơ sinh phổ biến, hiệu quả, rẻ tiền. Tại sao chiếu đèn có thể điều trị được vàng da sơ sinh? Khi nào có chỉ định chiếu đèn? Nên dùng loại đèn nào? Sử dụng ánh sáng có bước sóng từ 400-500nm, cực điểm 450-460nm tương ứng với đỉnh hấp thụ của Bilirubine (ánh sáng màu xanh dương). Năng lượng ánh sáng xuyên qua da để tác động lên các phân tử Bilirubin nằm trong lớp mỡ dưới da để biến đổi các phân tử Bilirubin gián tiếp (độc cho não của trẻ) thành các sản phẩm đồng phân hay các sản phẩm quang oxy hoá tan được trong nước, không độc và sẽ được đào thải qua gan (qua mật) và thận (qua nước tiểu). Chỉ định chiếu đèn: Xuất hiện sau 24 giờ tuổi.
Cách chọn dàn đèn:dàn đèn ánh sáng xanh dương có tác dụng tốt nhất, tiếp theo là ánh sáng xanh lá cây còn dàn đèn ánh sáng trắng có hiệu quả kém nhất. Kỹ thuật rọi đèn:dùng đèn rọi vào da trẻ được cởi trần, có che kín mắt và bộ phận sinh dục, xoay trở để tăng diện tích da tiếp xúc với ánh sáng. Có thể rọi đèn liên tục hay cách quãng, rọi đèn 1 chiều hay 2 chiều. Trẻ đang được điều trị vàng da bằng chiếu đèn Tắm nắng cho trẻ có thể giúp điều trị vàng da sơ sinh không? Ánh sáng mặt trời chỉ có thể giúp trẻ bị vàng da nhẹ mau hết hơn nhưng không thể điều trị kịp các trường hợp vàng da sơ sinh nặng. Đối với các trẻ mới chớm vàng da thì có thể tắm nắng ấm mỗi sáng, nhưng nếu trẻ đã vàng da nhiều thì phải sớm đưa trẻ đi khám ở bác sĩ chuyên khoa để được điều trị ngay. Chiếu đèn điều trị vàng da cho trẻ tại bệnh viện Phụ Sản Nhi Bình Dương ? Đối với các trẻ chỉ bị vàng da bệnh lý mức độ nhẹ hoặc trung bình thì có thể được chiếu đèn tại bệnh viện, dưới sự theo dõi của bác sĩ và nữ hộ sinh. Việc chiếu đèn thường được BS cho thực hiện sớm nên khi trẻ xuất viện thì đại đa số trẻ sinh ra tại bệnh viện không còn nguy cơ vàng da nặng, đồng thời hạn chế được việc cách ly mẹ con do phải chiếu đèn dài ngày. Thời gian chiếu đèn, trẻ vẫn được bú mẹ do vậy tránh mất sữa mẹ do trẻ phải xa mẹ. Trường hợp mẹ chưa có sữa, BS sẽ chỉ định cho trẻ dùng sữa mẹ từ ngân hàng sữa mẹ của bệnh viện. (Bs Trần Hồng Hải) Show
Tags phát hiện và điều trị vàng da sơ sinh như thế nào? phat hien va dieu tri vang da so sinh nhu the nao Phát hiện và điều trị vàng da sơ sinh phat hien va dieu tri vang da so sinh
Bài viết khác
Vàng da ở trẻ sơ sinh không phải là hiện tượng hiếm gặp. Tình trạng này có thể gây nguy hiểm hoặc không tùy thuộc vào nguyên nhân là do sinh lý hay bệnh lý. Trường hợp vàng da bệnh lý có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ở trẻ sơ sinh. Chính vì vậy, việc hiểu rõ vàng da sinh lý khác gì so với vàng da bệnh lý là điều vô cùng quan trọng. 1. Vàng da ở trẻ sơ sinh là gì?Vàng da (hay còn có tên gọi khác là hoàng đản) là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh từ ngày thứ hai sau sinh trở đi và có thể kéo dài 1 đến 2 tuần. Ban đầu, vùng da mặt và củng mạc mắt của bé sẽ có màu vàng. Sau đó có thể lan xuống vùng bụng, ngực, quá rốn và thậm chí cả tứ chi tùy vào mức độ của bệnh. Vị trí cuối cùng vàng da sẽ là lòng bàn tay và lòng bàn chân. Vàng da ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thường gặp 2. Phân biệt vàng da bệnh lý và vàng da sinh lýVàng da ở trẻ sơ sinh được chia thành 2 dạng, bao gồm: vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý. Thông thường, đối với hiện tượng vàng da sinh lý thường sẽ tự biến mất sau thời gian ngắn. Trong khi đó, vàng da bệnh lý có thể dẫn đến hôn mê, co giật rất nguy hiểm cho trẻ. Chính vì vậy mà việc biết cách phân biệt 2 dạng vàng da này là rất cần thiết. 2.1. Vàng da sinh lýNếu hiện tượng vàng da xuất hiện ở trẻ sau khi sinh 24 giờ và biến mất trong vòng 1 tuần (trẻ đủ tháng) đến 2 tuần (trẻ non tháng) thì được coi là vàng da sinh lý. Vàng da sinh lý thường chỉ xảy ra ở mức độ nhẹ đơn thuần và không kèm theo bất kỳ biểu hiện bất thường nào khác (bỏ bú, thiếu máu, lừ đừ, gan lách to,...). Bên cạnh những biểu hiện vàng da đơn thuần, trẻ có thể đi tiểu ra nước có màu vàng hoặc sẫm màu. Đối với trẻ sinh thiếu tháng, nồng độ Bilirubin trong máu không vượt quá 14mg% và không quá 12mg% với những trẻ sinh đủ tháng. Ngoài ra, tốc độ tăng Bilirubin trong máu trong 24 giờ cũng không vượt quá 5mg% . Bilirubin là một chất có màu vàng và được tạo ra khi các tế bào hồng cầu bị vỡ. Ở trẻ sơ sinh, các hồng cầu thai nhi thường xuyên bị phá vỡ để thay thế bằng các hồng cầu trưởng thành. Lúc này, gan của trẻ sơ sinh chưa phát triển hoàn để có thể loại bỏ hết được lượng Bilirubin tích tụ trong máu, do đó dẫn đến hiện tượng vàng da. Tuy nhiên, tình trạng này thường biến mất khi trẻ được 2 tuần tuổi, bởi đây là lúc gan đã phát triển và có thể lọc thải được những chất không cần thiết ra khỏi cơ thể. Vàng da sinh lý thường tự khỏi và không gây nguy hiểm gì cho trẻ 2.2. Vàng da bệnh lýTrong nhiều trường hợp, vàng da có thể là dấu hiệu cảnh báo cho nhiều bệnh lý nguy hiểm ở trẻ sơ sinh nếu xuất hiện sớm, trong vòng 24 giờ sau khi sinh. Trẻ được xem là mắc vàng da bệnh lý nếu có những biểu hiện như: xuất hiện sớm tình trạng vàng da đậm, sau 1 - 2 tuần vẫn không có dấu hiệu biến mất; vàng da xuất hiện với mức độ toàn thân, cả củng mạc mắt, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Bên cạnh đó còn kèm theo các triệu chứng bất thường như: bỏ bú, lừ đừ, co giật,... Khi làm xét nghiệm cho kết quả nồng độ Bilirubin trực tiếp trong máu tăng cao so với thông thường. Khác với vàng da sinh lý, vàng da bệnh lý có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Biến chứng có thể gặp phải như nhiễm độc thần kinh khiến trẻ bị hại não suốt đời, thậm chí dẫn đến tử vong. Vàng da bệnh lý có thể là do một số nguyên nhân sau đây gây ra: bệnh lý tan máu (nhiễm trùng, hồng cầu hình liềm, thiếu men G6PD), bệnh lý gan mật bẩm sinh (giãn đường mật, teo đường mật), bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con (Rh, ABO), nhiễm virus bào thai, xuất huyết dưới da,... Vàng da bệnh lý có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong 3. Trường hợp trẻ sơ sinh dễ mắc bệnh vàng da3.1. Trẻ sinh thiếu thángNhững trẻ sinh khi chưa đủ 37 tuần tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh vàng da sinh lý hơn những trẻ sinh đủ tháng. Nguyên nhân là gan của trẻ sinh thiếu tháng chưa phát triển hoàn thiện nên không có khả năng xử lý và loại bỏ bilirubin một cách nhanh chóng. 3.2. Dị ứng sữa mẹHiện tượng vàng da có thể là do trong sữa mẹ có quá nhiều vitamin A hoặc trẻ bị dị ứng sữa mẹ. Tuy nhiên, sữa mẹ vẫn mang lại nhiều lợi ích vượt xa những bất lợi có thể gặp phải. Chính vì vậy mà các chuyên gia khuyến cáo trẻ ngay từ khi mới lọt lòng nên được bú sữa mẹ. Lợi ích của sữa mẹ vượt xa những bất lợi có thể gặp phải 4. Trẻ bị vàng da có thể gặp phải những biến chứng gì?Bại não cấp tính: trẻ bị vàng da thường kèm theo những biểu hiện như khóc nhiều, bỏ bú, không tập trung, sốt cao, ngủ li bì. Các chuyên gia cho biết bilirubin rất hại đối với tế bào của bộ não. Nhiều biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra khi bilirubin đi vào trong não. Vàng da nhân: Khi nồng độ bilirubin trong máu quá cao, vượt quá ngưỡng cho phép khiến gan không kịp đào thải thì có nguy cơ cao sẽ thấm vào não. Tình trạng này có thể khiến não rơi vào tổn thương và không thể phục hồi. Vàng da ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, nên cha mẹ không nên chủ quan khi con trẻ có hiện tượng vàng da sau khi sinh. 5. Nên xử lý thế nào khi trẻ bị vàng da?Đối với những trường hợp trẻ bị vàng da sinh lý mức độ nhẹ thì biện pháp khắc phục tương đối đơn giản. Mẹ chỉ cần tích cực cho con tắm nắng mỗi ngày vào khoảng 7 - 7h30 sáng. Việc phơi nắng không chỉ chống còi xương, bổ sung vitamin D mà còn giúp bé nhanh hết vàng da. Tắm nắng sớm giúp trẻ bổ sung vitamin và chóng hết vàng da sinh lý Đối với những trường hợp trẻ bị vàng da nặng thì có thể cần đến các phương pháp điều trị, phổ biến nhất là phương pháp quang trị liệu - sử dụng ánh sáng để phá vỡ bilirubin trong cơ thể như chiếu đèn thông thường hoặc điều trị sợi quang. Nhìn chung, khi trẻ có dấu hiệu mắc vàng da bệnh lý thì cần được đưa đi thăm khám ngay để bác sĩ có thể kịp thời chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp. Mọi thắc mắc hay nhu cầu cần được tư vấn, vui lòng liên hệ MEDLATEC theo hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ. |