Quan niệm về kiêng cữ sau sinh của thế hệ trước với bây giờ có nhiều điểm khác nhau. Vậy, phụ nữ sau khi sinh có cần kiêng cữ không và kiêng những gì? Dù là thế hệ nào thì phụ nữ sau sinh, kể cả sinh thường hay sinh mổ cũng đều nên kiêng cữ. Người ta vẫn thường vĩ “phụ nữ đau đẻ như gãy 20 cái xương sườn cùng lúc” nên sau mỗi cuộc sinh, cơ thể họ yếu đi rất nhiều và cần được nghỉ ngơi cũng như kiêng cữ để nhanh hồi phục những tổn thương trong quá trình sinh để lại. Nếu không kiêng cữ cẩn thận, mẹ dễ bị để lại di chứng, nhất là sinh mổ như đau lưng, đau vết mổ… Trước đây, phụ nữ sau khi sinh còn phải ở cữ tận 100 ngày. Thậm chí, nhiều gia đình, mẹ còn phải ở trong phòng kín, không tắm rửa, không nói chuyện với người lạ, không dùng điện thoại trong suốt 3 tháng đó. Vì theo quan niệm của họ, nếu không kiêng cữ thì mẹ dễ bị ốm, đau nhức xương khớp, nhức đầu… Ngày nay, quan niệm của con người cũng hiện đại hơn, những quy định kiêng cữ khắt khe trước đây để được giảm bớt. Phụ nữ sau sinh sẽ ở cữ nhưng không cần 100 ngày mà khoảng 1 tháng và cũng không nhất thiết phải không được tắm, không nói chuyện với ai. Sau khi sinh 3 – 4 ngày mẹ đã có thể tắm, thậm chí khoảng 1 ngày nếu là mùa hè, mẹ có thể lau người cho thoải mái. Chế độ kiêng khem ngày nay đã nhẹ nhàng hơn nhưng có một vài việc mẹ cần lưu ý là không được vận động mạnh, làm việc nặng, hạn chế căng thẳng và tránh quan hệ tình dục… Sau Sinh Thường, Mẹ Cần Chăm Sóc Như Thế Nào Cho Đúng? Mẹ bầu nên kiêng cữ cẩn thận sau khi sinh để sức khỏe nhanh hồi phục. Dưới đây là một vài lưu ý dành cho mẹ: Thực đơn ăn uống Sau sinh, mẹ cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để sớm lấy lại năng lượng đồng thời giúp gọi sữa về ồ ạt cho bé yêu. Mẹ cần bổ sung đầy đủ chất đạm, tinh bột, ray xanh, đường… Tuy nhiên, không phải ăn nhiều là tốt mà phải ăn đúng. Mẹ cần hạn chế đồ ăn chua, lạnh, không nên ăn thức ăn lên men như dưa cà muối hay thức ăn để qua đêm vì dễ bị nhiễm khuẩn hay nhiễm ký sinh trùng gây bệnh. Tốt nhất, nên ăn khi vừa nấu xong để đảm bảo an toàn và vệ sinh nhất. Ngày trước mẹ bầu thường được khuyên nên ăn thức ăn khô và mặn như thịt kho, cá kho mặn và kiêng ăn canh, ăn rau… Thực tế như thế lại không hề tốt. Thịt kho, cá kho khô rất tốt nhưng không được kho mặn vì dễ khiến sản phụ bị tăng huyết áp, ảnh hưởng đến thận. Việc không ăn canh, ăn rau khiến mẹ bị táo bón, khó tiêu. Nếu ăn rau, mẹ nên tránh xa rau cải bẹ xanh, cải đắng vì chúng có thể khiến mẹ bị tiểu són ở cả giai đoạn sau. Không nên vận động quá mạnh Khiêng vác hay vận động mạnh không chỉ dùng đến cơ tay mà mẹ phải gồng cả cơ bụng. Điều này tác động đến vết rạch tầng sinh môn hoặc vết mổ lấy thai trên bụng mẹ khiến vết mổ bị tổn thương, lâu hồi phục hơn. Tuy việc tập thể dục là tốt cho sự hồi phục sức khỏe nhưng nó chỉ đúng với những bài tập nhẹ nhàng. Mẹ cần hạn chế những bài tập vận động mạnh với cường độ cao vì nó tác động đến các vết rạch khi sinh. Nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt Có rất nhiều mẹ đã từng kiểm chứng việc ngồi quá lâu trong một tư thế thì sau này dễ bị đau lưng hơn. Nhất là những khi trái gió trở trời thì vùng lưng của mẹ sẽ đau buốt dữ dội. Vì vậy, sau khi sinh, mẹ chỉ nên ngồi khi cho bé bú, còn lại hãy cố gắng nằm nghỉ ngơi và thỉnh thoảng đứng lên đi lại nhẹ nhàng.  Sau sinh mẹ nên tranh thủ nghỉ ngơi, vui đùa với con để cảm thấy thoải mái nhất Tránh xa các thiết bị điện tử Việc sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng, laptop… nhiều là điều mẹ nên kiêng kỵ. Nếu giai đoạn đầu sau khi sinh mẹ sử dụng chúng quá nhiều sẽ khiến mắt nhanh mờ. Vì vậy, để có được một đôi mắt khỏe mạnh cho tuổi già, mẹ nên hạn chế tối đa sử dụng những thiết bị này. Không sử dụng chất kích thích Sau khi sinh, nếu bạn nuôi con bằng sữa mẹ thì tuyệt đối không được uống rượu bia vì chúng có thể đi vào sữa mẹ và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của em bé. Ngoài ra, uống rượu bia và đồ uống có cồn còn có thể khiến mẹ bị cao huyết áp nên mẹ cần hạn chế. Có nhiều nghiên cứu đã chứng minh nếu mẹ thường xuyên uống rượu bia sẽ làm giảm lượng sữa. Do đó, tốt nhất sản phụ sau khi sinh nên uống nước lọc, nước trái cây hoặc sữa để đảm bảo có đủ sữa cho con bú và đảm bảo cho sức khỏe của mẹ. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần kiêng các loại thức uống chứa cafein như trà, cà phê vì những chất này không chỉ khiến mẹ khó ngủ mà còn có thể đi vào sữa mẹ và bé con sẽ khó ngủ, trằn trọc. Kiêng quan hệ tình dục sớm Theo các chuyên gian, thời gian kiêng cữ thích hợp nhất là khoảng 4 – 6 tuần sau sinh thì mẹ mới được quan hệ vợ chồng. Nguyên nhân là những vết rạch trong quá trình sinh cần thời gian dài để hồi phục và sau sinh mẹ mất rất nhiều sức nên cũng cần được nghỉ ngơi để lấy lại sức lực. Nếu quan hệ quá sớm có thể làm nhiễm trùng, chảy máu vùng kín rất nguy hiểm đối với chị em. Không sử dụng thuốc bừa bãi Sau khi sinh, trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, nếu gặp vấn đề gì về sức khỏe mẹ cần đi khám về tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Mẹ tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về uống vì thuốc có thể đi vào dòng sữa mẹ và gây ảnh hưởng xấu đến em bé. Hạn chế căng thẳng, mệt mỏi Giai đoạn sau sinh, những căng thẳng, mệt mỏi là khó tránh khỏi, thậm chí nhiều mẹ stress quá nhiều dẫn đến trầm cảm nhưng mẹ nên nghĩ đến con mà hạn chế tối đa tình trạng này. Hormone gây ra tình trạng căng thẳng, mệt mỏi có thể đi vào sữa, khiến bé khó chịu, quấy khóc. Vì thế, nếu thấy mệt, hãy nhờ người thân chăm bé để mẹ được nghỉ ngơi, hãy nghĩ đến những điều tích cực để luôn cảm thấy thoải mái nhất có thể. Tất cả hãy vì con yêu. Sản phụ không cần phải kiêng tắm gội nhưng nên tắm gội bằng nước ấm Tuy cuộc sống ngày càng hiện đại nhưng có không ít những gia đình vẫn giữ những quan điểm từ xưa. Có một vài quan điểm về kiêng cữ trước đây phụ nữ sau sinh đều phải thực hiện nhưng thực chất nó không hề đúng và không tốt cho cả mẹ, cả con. Kiêng tắm gội trong một tháng Quan điểm kiêng tắm gội trong vòng một tháng để hạn chế đau ốm, cảm lạnh và rụng tóc về sau là không đúng. Theo các bác sĩ, sau khi sinh mẹ nên gội đầu thường xuyên để hạn chế mồ hôi bết trong tóc gây ngứa, nấm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và một vài vấn đề khác. Tuy nhiên, khi gội đầu mẹ nên dùng nước ấm là tốt nhất và cần sấy tóc khô ngay sau khi gội xong, hạn chế để tóc ướt lâu. Bên cạnh đó, mẹ nên tắm bằng nước ấm. Tắm xong mẹ có thể thoa rượu hoặc tinh dầu tràm để làm ấm cơ thể và giúp cơ săn chắc. Kiêng ra ngoài Các sản phụ thường kiêng ra ngoài ít nhất 1 tháng sau sinh và phòng của hai mẹ con phải kín, không để gió lùa vào. Việc này tưởng tốt nhưng đôi khi lại gây hại do việc đóng kín cửa sẽ khiến căn phòng ẩm thấp, tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn phát triển, có thể gây bệnh cho hai mẹ con. Tốt nhất, thỉnh thoảng nên mở cửa sổ cho phòng thoáng mát và để không khí với ánh nắng buổi sáng chiếu vào. Nằm than, hơ nóng Theo quan niệm dân gian, sản phụ sau sinh nên nằm than để giúp ấm người, hạn chế nhiễm bệnh sau này. Tuy nhiên, quan niệm này hết sức cổ hủ. Nằm than, nhất là vào mùa đông sẽ giúp mẹ và bé thấy ấm áp hơn nhưng than khi cháy sẽ sản sinh nhiều khí CO2, gây độc cho cả mẹ và bé. Kiêng nói chuyện Theo quan niệm cũ, nếu sau khi sinh mẹ nói nhiều thì sau này dễ bị nói nhịu. Quan niệm này không hề có căn cứ khoa học. Sản phụ vẫn cứ giao tiếp bình thường, chỉ cần hạn chế nói quá to để tránh ảnh hưởng tới thanh quản. **Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý. Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/ Sau sinh, cơ thể người mẹ rất yếu cả về thể chất và tinh thần. Nếu không được chăm sóc đầy đủ thì rất dễ bị các bệnh hậu sản. Ăn uống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý là biện pháp duy nhất giúp mẹ tránh bệnh hậu sản. Hậu sản là giai đoạn sau sinh mà người mẹ cần có sự chăm sóc tốt nhất về thể chất và tinh thần để hồi phục đồng thời tích lũy năng lượng nuôi con. Theo các nghiên cứu của y học phương tây thì thời gian tối thiểu để mẹ hồi phục là 6 tuần. Còn trong y học phương đông cũng như truyền miệng qua nhiều thế hệ thì phải cần đến 3 tháng để người mẹ hoàn toàn hồi phục. Nếu trong thời kỳ hậu sản mà người mẹ không được chăm sóc đầy đủ thì rất dễ mắc các bệnh hậu sản. Điển hình của các bệnh đó là:
Những bệnh hậu sản này nếu không được chữa trị kịp thời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, làm suy sụp tinh thần thậm chí nguy hiểm đến tính mạng bản thân người mẹ và em bé. Vì vậy, bên cạnh các liệu pháp hỗ trợ về tinh thần, người mẹ cần được bổ sung dinh dưỡng đúng cách để luôn khỏe mạnh, tránh bệnh hậu sản sau sinh. Đau bụng sau sinh Sau khi sinh, người mẹ không nên ăn những thức ăn có hại cho sức khỏe của mẹ và bé: Tránh thực phẩm cay Thực phẩm cay không có lợi cho đường ruột của mẹ đặc biệt là làm giảm cảm giác ngon của sữa khiến trẻ bỏ bú. Nó cũng có thể có hại cho đường ruột non nớt của trẻ. Ăn đồ cay làm mẹ dễ bị táo bón và bệnh trĩ sau khi sinh. Xem thêm: Thai sản trọn gói Tránh đồ uống có cồn, caffein Caffeine có thể làm cho em bé trở nên cáu kỉnh và dẫn đến mất ngủ. Caffeine được tìm thấy trong trà, cà phê, sô cô la, nhiều loại nước ngọt và thuốc không kê đơn. Trong điều kiện thường xuyên phải thức đêm chăm con mà mẹ nạp nhiều caffein sẽ càng dẫn đến thiếu ngủ, có hại cho sức khỏe. Đồ uống có cồn như rượu, bia cũng ảnh hưởng đến khả năng sản xuất sữa của người mẹ, làm gia tăng cảm giác buồn ngủ, uể oải và đặc biệt không có lợi cho sự phát triển bình thường của trẻ nếu đang bú mẹ. Tránh đồ ăn có hàm lượng thủy ngân cao Cá kiếm, cá mập, cá thu vua và cá ngói có hàm lượng độc tố cao gọi là thủy ngân. Thủy ngân có hại cho sự phát triển não bộ của bé. Tránh đồ ăn lạnh Các loại đồ ăn, đồ uống lạnh có hại cho răng và tiêu hóa của mẹ sau sinh. Mẹ rất dễ bị buốt răng về lâu dài và rối loạn tiêu hóa nếu tiêu thụ đồ lạnh ngay sau khi sinh. Nó cũng là một nguyên nhân làm cho các cơn đau của mẹ kéo dài hơn. Tránh các loại đồ ăn chưa chín Các loại thực phẩm chưa chín làm tăng nguy cơ ngộ độc, rối loạn tiêu hóa của mẹ thậm chí có thể ảnh hưởng đến đường ruột của trẻ bú sữa mẹ. Thức ăn nên tránh sau sinh Tránh các loại đồ ăn, uống có vị chua Các loại trái cây, đồ uống có vị chua từ cam, quýt, chanh bình thường là nguồn cung cấp vitamin C rất tốt. Tuy nhiên, đối với bà mẹ vừa sinh thì các trái cây này lại không có lợi. Đồ ăn uống có vị chua rất dễ lên men không có lợi cho tiêu hóa của mẹ mới sinh. Mặt khác, trẻ bú sữa mẹ rất dễ bị trào ngược dạ dày, tiêu chảy hoặc bị hăm tã nếu mẹ tiêu thụ các chất này. Mẹ nên tránh các loại đồ chua sau sinh. Tránh các loại đồ uống có ga Pepsi, Coke, bia và rất nhiều đồ uống có ga ngọt khác khá hấp dẫn vị giác nhưng tốt nhất là không nên uống chúng trong thời gian sau khi sinh. Nó gia tăng sự đầy hơi, chướng bụng, cản trợ tiêu hóa của mẹ. Nên ăn thăm dò các loại hạt Trong thời kỳ mang thai, người mẹ được khuyên ăn các loại hạt như óc chó, hạnh nhân, đậu phộng…để giúp não bộ của bé phát triển tốt. Tuy nhiên, sau khi sinh, mẹ không được khuyên cho việc này. Rất có thể em bé bị dị ứng với thành phần của hạt (đặc biệt là đậu phộng) khi bú sữa mẹ. Mẹ nên ăn thăm dò bằng một lượng rất nhỏ (1-2 hạt) và quan sát phản ứng của trẻ. Nếu bé có biểu hiện bình thường, bạn có thể ăn tăng lên từng chút một và quan sát kỹ. Nhưng tốt nhất, mẹ nên lựa chọn các món ăn nhẹ khác cho đến khi trẻ cai sữa. Thực phẩm chiên rán bằng dầu Những thực phẩm như khoai tây chiên, gà rán giòn, hành tây chiên….thực phẩm chiên rán bằng dầu có nhiều cholesterol không tốt cho tiêu hóa, có thể gây buồn nôn, tiêu chảy đồng thời cũng không có lợi cho quá trinh hồi phục của mẹ. Tránh xa các loại thực phẩm chức năng giảm cân, làm đẹp Nhu cầu lấy lại vóc dáng, làm đẹp sau sinh rất phổ biến. Nhiều bà mẹ tìm đến các loại trà giảm cân, thực phẩm chức năng…nhưng điều này hoàn toàn không nên. Các thành phần khác nhau chưa được nghiên cứu đầy đủ trong các loại trà và thực phẩm đó không được khuyến cáo cho bà mẹ đang mang thai và cho con bú. Mẹ nên thực hiện làm đẹp bằng các phương pháp tự nhiên tại nhà một cách kiên trì để đạt được hiệu quả bền vững. Sau Sinh Thường, Mẹ Cần Chăm Sóc Như Thế Nào Cho Đúng? Nguyên tắc ăn uống lành mạnh của phụ nữ sau sinh Cố gắng ăn một chế độ ăn cân bằng trái cây, rau, ngũ cốc, thực phẩm protein và nhật ký mỗi ngày. Cơ thể bạn cần rất nhiều chất lỏng (khoảng 6-10 ly mỗi ngày) đặc biệt nếu bạn đang cho con bú. Uống chủ yếu là nước, sữa và nước trái cây. Thực phẩm như sữa, phô mai, sữa chua, thịt, cá và đậu. Thực phẩm giàu protein rất quan trọng để giúp bạn phục hồi sau khi sinh con và giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Cố gắng làm một nửa đĩa trái cây và rau quả. Trái cây và rau quả có vitamin và khoáng chất giúp bạn khỏe mạnh. Chúng cũng có chất xơ, giúp ngăn ngừa táo bón.
Nếu bạn đang cho con bú, tốt hơn là nên tiếp tục dùng vitamin trước khi sinh. Soda pop, bánh quy, bánh rán, khoai tây chiên và khoai tây chiên đôi khi không sao, nhưng đừng để chúng thay thế thực phẩm lành mạnh.
Thức uống phụ nữ sau sinh nên tránh Thực phẩm và những dưỡng chất cần thiết cho phụ nữ sau sinh Lúa mì, gạo, yến mạch, bột ngô, lúa mạch và các loại ngũ cốc khác thuộc danh mục này. Bánh mì nguyên chất rất giàu axit folic – một chất dinh dưỡng mà bé cần trong vài tháng đầu. Ngoài ra, nó cũng có chất sắt bảo vệ chống thiếu máu và chất xơ đảm bảo hệ tiêu hóa của bạn vẫn khỏe mạnh. Xen kẽ giữa các loại rau có màu đỏ, xanh đậm và cam cũng như các loại đậu như đậu. Bạn có thể thêm hạt cây hồ đào vào công thức nấu ăn để tăng dinh dưỡng một cách lành mạnh với hương vị hấp dẫn. Các loại rau lá xanh như bông cải xanh và rau bina chứa vitamin A, canxi, chống oxy hóa, tốt cho cả mẹ và em bé. Bạn có thể lựa chọn trái cây tươi, đóng hộp hoặc khô. Trái cây giúp mẹ tăng sức đề kháng. Mẹ nên có hai hoặc nhiều khẩu phần trái cây hoặc nước trái cây mỗi ngày. Quả việt quất chứa đầy các vitamin, khoáng chất và carbohydrate thiết yếu. Các sản phẩm sữa là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống sau sinh hàng ngày. Hãy dùng các sản phẩm không béo và ít béo như bơ sữa và sữa chua. Đây là một thực phẩm giàu dinh dưỡng cho các bà mẹ mới sinh. Cá hồi có chứa DHA – một chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ thần kinh của bé. Cá hồi cũng có thể giúp giải tỏa tâm trạng của mẹ tránh âu lo, trầm cảm sau sinh. Cá, các loại hạt, hạt, đậu Hà Lan và đậu là nguồn protein phong phú nên được xuất hiện hàng ngày trong bữa ăn của mẹ. Thịt nạc và thịt gia cầm cũng là lựa chọn tốt. Các loại đậu như đậu đen và đậu thận rất tốt cho người ăn chay vì chúng giàu protein thực vật. Điều quan trọng nữa là tiêu thụ nhiều nước để ngăn ngừa mất nước và sản xuất nguồn sữa mẹ dồi dào. Có thể thay thế nước lọc bằng nước ép trái cây và sữa. Uống nhiều nước rất tốt cho phụ nữ sau sinh tránh bệnh hậu sản Một số phương pháp dân gian tránh hậu sản sau sinh Nguyên tắc tránh hậu sản sau sinh trong đông y
Một số phương pháp hồi phục sức khỏe, tránh hậu sản theo dân gian
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý. Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/ |
