Ngày đăng : 05-09-2019
Ngày cập nhật: 07-09-2019
Tác giả: Gentis
Sinh đôi không phải là trường hợp quá xa lạ trong xã hội hiện nay. Tuy nhiên, hiện tượng sinh đôi cùng mẹ nhưng khác bố lại là một trường hợp tưởng chừng như không thể nhưng lại xảy ra ngay trong cuộc sống hiện tại của chúng ta. Hiện tượng này rất hy hữu, hiếm gặp nhưng không phải là không thể.
Trong thuật ngữ y học, hiện tượng sinh đôi cùng mẹ nhưng khác bố được gọi là hiện tượng "Siêu thụ tinh", có tỷ lệ cực kì thấp, chỉ xảy ra 1 lần trong 13.000 trường hợp sinh đôi cùng cha. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến trường hợp sinh đôi cùng mẹ nhưng khác bố:- Người phụ nữ quan hệ với 2 người đàn ông cùng lúc. Trường hợp sinh đôi khác bố có thể xảy ra khi người mẹ bị cưỡng hiếp tập thể hoặc quan hệ tự nguyện cùng lúc với 2 hay nhiều đàn ông. Trong trường hợp này, 1 trứng của người phụ nữ được thụ tinh với người đàn ông này, trong khi quả trứng khác được thụ tinh với người đàn ông khác.- Trong một thời gian gần nhau, người phụ nữ quan hệ với hai người đàn ông. Căn cứ vào việc tinh trùng chỉ sống sót được trong vòng 5 ngày nên các bác sĩ phỏng đoán những trường hợp thụ tinh xảy ra trong khoảng dưới 1 tuần.
Đối với trường hợp sinh đôi nhưng khác cha có thể xảy ra khi người mẹ đã có thai, lại được thụ thai thêm lần nữa trong cùng một tháng. Tức là, người phụ nữ có thể thụ thai sinh đôi khác trứng từ tinh trùng của 2 người đàn ông khác nhau
Trường hợp sinh đôi dường như xảy ra nhiều hơn ở những người thụ tinh nhân tạo. Để tăng tỷ lệ thành công khi người phụ nữ lựa chọn phương pháp sinh con bằng IVF, các bác sĩ thường đưa nhiều phôi vào tử cung người phụ nữ. Vì vậy, trên thế giới và cả Việt Nam đã có rất nhiều ca sinh đôi, sinh ba, thậm chí sinh 4, 5.Phòng trường hợp thất bại, nhiều gia đình đã đề xuất với bác sĩ thụ tinh thêm 1 trứng lấy từ ngân hàng để tạo thành phôi. 2 phôi này cùng lúc được đưa vào tử cung người mẹ và phát triển bình thường thành thai nhi. Khi sinh, một bé mang ADN của bố, một bé mang ADN của người hiến tặng.
Như báo Gia đình & Xã hội đưa tin, câu chuyện hai đứa trẻ sinh ra cùng mẹ nhưng khác cha được TS.BS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội chia sẻ:Một người đàn ông 34 tuổi (trú tại Hòa Bình) do thấy hai người con gái song sinh của mình không hề giống nhau, và một bé không có ngoại hình giống người đàn ông này. Mang nỗi nghi ngờ, ông đã tới Trung tâm phân tích ADN và di truyền Hà Nội để kiểm tra. Kết quả, một trong hai bé không phải con của ông. Để “chắc ăn”, loại trừ trường hợp trao nhầm con trong bệnh viện, người mẹ của cặp song sinh này cũng đã tới Trung tâm để xét nghiệm ADN và kết quả phân tích ADN khẳng định cả hai đứa con là do một mẹ đẻ ra. Như vậy là, hai bé gái dù song sinh, sinh ra cách nhau vài tiếng, nhưng lại là con của hai ông bố khác nhau.
BS Lê Thị Kim Dung, nguyên BS Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, hiện là Trưởng khoa Sản – Trung tâm Y tế lao động (Thái Hà, Hà Nội) cho biết đây là trường hợp đầu tiên bà biết đến. Ở Việt Nam chưa từng ghi nhận trường hợp này. Dù về góc độ chuyên môn, việc này hoàn toàn có thể xảy ra. TS.BS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội chia sẻ với PV Báo Gia đình & Xã hội, có những ca song sinh nhưng là con của hai ông bố khác nhau. Nó xảy ra khi người phụ nữ đó rụng 2 quả trứng/chu kỳ, được thụ tinh bởi 2 dòng tinh trùng khác nhau.
Trong năm 2014, tại Việt Nam, một trường hợp hi hữu trong sản khoa được ghi nhận là một người mẹ mang song thai nhưng hai đứa con chào đời cách nhau tới tận… 29 ngày.Đó là chị Lù Thị Biên, 27 tuổi, dân tộc La Chí, thôn Bản Pắng, xã Bản Máy, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang. Ngày 4/5/2014, chị đã sinh một bé trai nặng 2,3kg. 29 ngày sau, chị lại tiếp tục sinh thêm một bé gái. Câu chuyện này được Giám đốc Trung tâm DS – KHHGĐ huyện Hoàng Su Phì, bà Hà Thị Thúy khi trao đổi với PV Báo GĐ&XH đã khẳng định là chuyện rất kỳ lạ nhưng chính xác. Theo BS Nguyễn Thị Hạnh, Giám đốc Bệnh viện đa khoa Hoàng Su Phì, trường hợp song thai của sản phụ Biên là khác bọc ối, bánh rau riêng nên dù một thai nhi được sinh ra trước 13 ngày rồi, thai nhi còn lại trong bụng vẫn phát triển bình thường.
Thông tin cặp song sinh tại Hòa Bình qua xác minh ADN được phát hiện đều là con của người mẹ nhưng khác bố đang khiến dư luận quan tâm.
Theo bác sĩ sản khoa Lê Thị Kim Dung, Trung tâm Y tế Thái Hà (Hà Nội), những trường hợp tương tự đã được y văn thế giới ghi nhận.
| Y văn thế giới đã ghi nhận một số cặp sinh đôi nhưng không cùng cha. Ảnh: Alamy/Telegraph. |
Bác sĩ Dung cho biết, thông thường mỗi phụ nữ chỉ rụng một trứng trong một chu kỳ kinh nguyệt, nhưng có những trường hợp rụng 2 trứng hoặc nhiều hơn. Đó là lý do dẫn tới sinh đôi, sinh ba. Nếu người mẹ quan hệ cùng một người đàn ông, cặp song sinh sẽ cùng bố.
Nếu cùng thời điểm, người mẹ quan hệ với nhiều hơn một người đàn ông sẽ dẫn tới việc các bào thai không cùng huyết thống bởi mỗi trứng được thụ tinh bởi tinh trùng của một người khác nhau.
"Ở Việt Nam, việc rụng trứng nhiều và thụ thai tới hai lần tương đối hiếm gặp. Nhưng điều ấy hoàn toàn có thể xảy ra”, bác sĩ Dung khẳng định.
Đồng quan điểm, TS.BS Lê Vương Văn Vệ - nguyên Giám đốc Bệnh viện Chuyên khoa Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cũng cho hay, việc sinh đôi khác bố là có cơ sở khoa học. Trong trường hợp này, người phụ nữ rụng tới 2 trứng thay vì rụng một trứng và có quan hệ với 2 người khác nhau.
Thực tế, phụ nữ phải dùng thuốc mới có thể rụng tới 2-3 trứng. Ngược lại, một số người rụng trứng nhưng không chứa noãn - lý do nhiều người quan hệ đúng ngày rụng trứng nhưng không thụ thai.
Về trường hợp sinh đôi cùng mẹ khác bố, TS Vệ cho biết, hay gặp trong trường hợp người mẹ bị cưỡng hiếp tập thể hoặc có quan hệ với nhiều người, có thể cùng thời điểm hoặc cách ngày. Nhưng nguyên tắc, một trứng chỉ thụ tinh được một lần. Khi đó, một tinh trùng duy nhất có thể kết hợp với trứng. Điều này là ngẫu nhiên. Do đó, chỉ có thể xét nghiệm ADN mới xác định chính xác đứa con là của người đàn ông nào.
Trước Tết, một người đàn ông tại Hòa Bình đến Trung tâm phân tích ADN và di truyền Hà Nội nhờ xác minh ADN do những nghi vấn về huyết thống một trong hai đứa trẻ sinh đôi (vì ngoại hình không giống bố như bé còn lại... ). Kết quả, cả hai đứa trẻ đều là con của người mẹ nhưng một trong số chúng lại không phải là con của người bố.
Đây là trường hợp cặp song sinh khác cha được phát hiện ra tại Trung tâm phân tích ADN và công nghệ di truyền (Hà Nội). Trung tâm này đã tiếp nhận và lấy mẫu và xét nghiệm ADN cho trường hợp người đàn ông 34 tuổi tại Hòa Bình, với yêu cầu chứng thực xem anh có phải là bố đẻ của cặp song sinh đặc biệt đã 2 tuổi này không.
Theo đó, người đàn ông này có yêu cầu xét nghiệm ADN, bởi hai đứa con song sinh của anh cùng giới tính, sinh cùng ngày, chỉ cách nhau mấy tiếng đồng hồ mà không có nét nào giống nhau như các cặp song sinh thông thường. Một bé tóc rậm, xoăn, bé kia tóc thẳng, lưa thưa. Người bố này chịu sức ép của người nhà nên mới đồng ý đi xét nghiệm.
Kết quả xét nghiệm ADN đã khiến nhiều người bất ngờ, bởi người đàn ông này chỉ là bố đẻ của một bé. Bé còn lại có tới 9 gene lệch với gene của bố (trong khi thông thường chỉ cần 2 gene lệch là đã được kết luận là không phải cha con).
Để loại trừ có sự nhầm lẫn do trao nhầm con trong bệnh viện, người mẹ của cặp song sinh này cũng đã tới Trung tâm để xét nghiệm ADN và kết quả phân tích ADN khẳng định cả hai đứa con là do một mẹ đẻ ra.
GS Lê Đình Lương khẳng định, hiện tượng này trong khoa học là có thể lý giải nhưng cực kỳ hiếm gặp. Hiện nay trên thế giới chỉ có khoảng chục cặp song sinh khác cha ở các nước: Ba Lan (1 cặp), Tây Ban Nha (1 cặp), Mỹ (2 cặp), Ấn Độ (2 cặp)... và đây là ca song sinh khác cha đầu tiên ở Việt Nam được chứng thực bằng kết quả ADN.
Giải thích về hiện tượng này, BS sản khoa chuyên khoa II Lê Thị Phương Dung cho biết, trong khoa học, hiện tượng này không lạ nhưng lại hiếm gặp. “Bình thường sinh đôi đã hiếm. Sinh đôi khác cha lại càng hiếm. Dù vậy thế giới vẫn xảy ra, từng ghi nhận một số cặp song sinh khác cha, như sinh đôi nhưng một con da trắng, một con da màu. Thậm chí xảy ra tình huống song thai nhưng thai cách nhau hàng tháng. Điều này để nói cơ thể con người là điều rất kỳ diệu, không phải lúc nào cũng giống nhau”, BS Dung nói.
Có thể giải thích về tình huống này, là người phụ nữ phải rụng đồng thời 2 trứng trong cùng một chu kỳ kinh nguyệt và cả 2 trứng được thụ thai bởi 2 tinh trùng khác biệt.
Theo GS Lương, thời gian để thụ thai song sinh trong tình huống này chỉ cách nhau vài ngày, ở hai thời điểm khác nhau, với hai người khác nhau.
Một bác sĩ sản khoa khác lý giải thêm, nó gần giống hiện tượng mang song thai khác trứng. Tại thời điểm quan hệ tình dục đã có hai quả trứng rụng cùng lúc và thai đã được thụ thành công ở cả hai quả trứng này. Trong trường hợp này, hai thai nhi là biệt lập, cùng sống trong tử cung của người mẹ nhưng sự phát triển là hoàn toàn khác nhau nên khi sinh ra hình dáng bên ngoài không giống nhau như sinh đôi cùng trứng, thậm chí giới tính khác nhau.
Trong trường hợp sinh đôi khác trứng, rất có thể bố của 2 em bé không phải là một người. Và ở tình huống này là đã có cặp song sinh khác cha vì quan hệ với hai người khác nhau ở thời điểm gần.
Còn song thai cùng trứng là hiện tượng một trứng được một tinh trùng thụ tinh rồi tách làm 2 trong giai đoạn phát triển thành hợp tử và phát triển thành 2 bào thai riêng biệt. Những thai nhi trong trường hợp này giống nhau như giọt nước cả về hình thức và cấu trúc gen. Hai bé cũng thường có cùng giới tính.
GS Lương cho biết thêm, nhu cầu xét nghiệm ADN ngày càng có xu hướng gia tăng trong xã hội hiện đại. Hiện nay xét nghiệm ADN hoàn toàn có thể xác định được cha ruột của đứa trẻ ngay trong thời kỳ bào thai (chọc dịch ối) hoặc sau khi trẻ sinh.
Hồng Hải