Hầu hết người hút thuốc đều muốn bỏ thuốc. Những biện pháp can thiệp hiệu quả bao gồm tư vấn cai thuốc lá và điều trị bằng varenicline, bupropion, hoặc chế phẩm thay thế nicotine. Show Khoảng 70% người Mỹ hút thuốc cho biết họ muốn bỏ thuốc lá và đã từng cố gắng bỏ thuốc lá ít nhất một lần. Các triệu chứng cai nicotine có thể là một rào cản đáng kể để bỏ thuốc. Các triệu chứng cai xuất hiện với cường độ mạnh tới mức, nhiều người hút thuốc không muốn bỏ thuốc, ngay cả khi họ đã biết về những nguy cơ tới sức khoẻ của mình, nhiều người hút thuốc không có khả năng bỏ thuốc. Cai thuốc lá có thể gây ra các triệu chứng dữ dội, bao gồm thèm nicotin trong thuốc lá, lo lắng, tâm trạng chán nản, không tập trung, cáu kỉnh, bồn chồn, mất ngủ, đói, đau đầu, rối loạn tiêu hóa và gián đoạn giấc ngủ. Những triệu chứng này trầm trọng nhất trong 3 ngày đầu tiên (khi hầu hết những người hút thuốc cố gắng bỏ thuốc lá tái nghiện) và hầu hết giảm dần trong vòng 2 đến 4 tuần ở hầu hết những người hút thuốc, nhưng một số triệu chứng, chẳng hạn như thèm thuốc, có thể tiếp tục trong nhiều tháng. Tăng cân là tình trạng khá phổ biến. Hầu hết những đối tượng bỏ thuốc tăng trung bình 4-5 kg, đồng thời tăng cân là một lý do thất bại. Ho, nhức đầu và táo bón tạm thời có thể xuất hiện sau khi bỏ thuốc. Tại Hoa Kỳ, có khoảng 20 triệu người hút cố gắng bỏ thuốc mỗi năm (chiếm gần nửa tổng số người hút). Người nghiện thuốc phải trải qua nhiều chu kỳ, bao gồm các giai đoạn bỏ thuốc xen kẽ giữa những giai đoạn tái nghiện. Tỉ lệ thành công lâu dài của việc cai thuốc không có hỗ trợ chỉ là khoảng 5-7%. Ngược lại, tỷ lệ thành công trong 1 năm của việc cai thuốc có sử dụng các biện pháp tư vấn và các loại thuốc được khuyến cáo lên đến 20-30%. Hầu hết những người hút thuốc < 18 tuổi đều tin rằng họ sẽ bỏ thuốc thành công trong 5 năm tới, và có báo cáo cho rằng có tới 40-50% trong số này đã cố gắng bỏ thuốc trong vòng 1 năm qua. Tuy nhiên, các nghiên cứu theo dõi dọc cho thấy, có tới 73% số học sinh trung học có thói quen hút thuốc hàng ngày vẫn giữ thói quen này cho tới tận 5-6 năm sau. Tư vấn cai thuốc lá và điều trị bằng thuốc là hai phương pháp điều trị dựa trên bằng chứng có hiệu quả đối với cai nghiện thuốc lá. Hút thuốc có nhiều đặc điểm của một bệnh lý mạn tính. Do đó, cách tiếp cận dựa trên bằng chứng đối với người hút thuốc lá, đặc biệt là đối với những người chưa sẵn sàng bỏ thuốc hoặc chưa cân nhắc việc bỏ thuốc, nên được tối ưu hóa thông qua những nguyên tắc chỉ đạo giống với nguyên tắc quản lý bệnh mạn tính, cụ thể là
Mặc dù việc giảm sử dụng có thể khiến bệnh nhân có động lực hơn trong việc bỏ thuốc (đặc biệt khi kết hợp với liệu pháp thay thế nicotine), người hút thuốc cần nhớ rằng việc giảm sử dụng có thể sẽ không cải thiện được tình trạng sức khỏe chung, vì họ sẽ hít hơi thuốc sâu và dài hơn (và do đó hấp thụ nhiều độc chất hơn), nhằm duy trì lượng nicotin đưa vào khi giảm số lượng điếu hút mỗi ngày. Các cách tiếp cận thay thế đối với việc cai nghiện thuốc lá, như thôi miên và châm cứu, không tỏ ra hiệu quả và không được khuyến cáo áp dụng thường quy. Nên bắt đầu tư vấn bằng nguyên tắc 5A:
Đối với những người đã sẵn sàng bỏ thuốc, nên sắp xếp ấn định một ngày bỏ thuốc, tốt nhất là trong vòng 2 tuần, đồng thời nhấn mạnh với họ rằng việc bỏ thuốc hoàn toàn sẽ tốt hơn so với việc giảm hút từ từ. Việc đánh giá quá trình bỏ thuốc sẽ giúp xác định những yếu tố hỗ trợ và cản trở việc bỏ thuốc, đồng thời cũng cần tính đến những yếu tố kích phát thèm thuốc, hoặc cản trở việc bỏ thuốc. Ví dụ, sử dụng rượu có liên quan tới việc hút thuốc trở lại, do đó, cần thảo luận với bệnh nhân về việc hạn chế hoặc bỏ hẳn rượu. Ngoài ra, việc bỏ thuốc sẽ khó khăn hơn khi có người khác hút thuốc trong nhà; vợ/chồng và bạn cùng nhà cũng hút thuốc nên được khuyến khích hút thuốc bên ngoài nhà hoặc cùng nhau bỏ tất cả. Các bác sĩ lâm sàng nên củng cố sự sẵn có của họ và hỗ trợ trong nỗ lực bỏ thuốc. Ngoài các tư vấn ngắn gọn được bác sĩ cung cấp, các chương trình tư vấn cũng có thể hữu ích với người hút thuốc. Họ thường sử dụng kỹ thuật nhận thức-hành vi, đồng thời, nhiều chương trình y tế khác nhau mang tính thương mại và tình nguyện cũng được cung cấp tới người hút thuốc lá. Tỷ lệ thành công của những chương trình này cao hơn so với các chương trình tự thân. Tất cả các tiểu bang ở Hoa Kỳ đều có tổng đài điện thoại hỗ trợ cai thuốc lá, cung cấp dịch vụ tư vấn (đôi khi là cả liệu pháp thay thế nicotine) cho những người muốn cố gắng bỏ thuốc. Tất cả mọi người đều có thể gọi số miễn phí 1-800-QUIT-NOW (1-800-784-8669) tại bất cứ đâu trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Hỗ trợ tư vấn qua điện thoại tỏ ra có hiệu quả ngang với hỗ trợ tư vấn trực tiếp. Viện Ung thư Quốc gia smokefree.gov trang web cung cấp thông tin, kế hoạch bỏ thuốc lá và hỗ trợ dựa trên văn bản. Varenicline, bupropion SR và 5 loại chế phẩm thay thế nicotine (kẹo cao su, viên ngậm, miếng dán, thuốc dùng đường hít, và thuốc xịt mũi-xem bảng
Thuốc Cai Thuốc Lá
Thuốc hỗ trợ điều trị cai nghiện thuốc lá Kết hợp các sản phẩm thay thế nicotine khác nhau có hiệu quả hơn các sản phẩm đơn lẻ và có hiệu quả tương đương với varenicline. Ví dụ, kết hợp miếng dán nicotine với chế phẩm nicotine tác dụng ngắn thay thế thuốc (như kẹo ngậm, kẹo cao su, thuốc xịt mũi, thuốc hít) hiệu quả hơn so với việc sử dụng đơn độc từng chế phẩm. Khi sử dụng kết hợp, miếng dán giúp duy trì ổn định nồng độ của nicotine trong máu, trong khi đó, việc sử dụng kẹo cao su, kẹo ngậm, thuốc hít hoặc thuốc xịt mũi gây gia tăng nhanh nồng độ nicotine, từ đó giúp bệnh nhân dịu cơn thèm thuốc. Liệu pháp thay thế nicotine được định lượng khoảng 1 mg nicotine mỗi lần hút thuốc lá mỗi ngày. Bệnh nhân sử dụng miếng dán nicotine nên tiếp tục đeo miếng dán ngay cả khi có vết loét và khói thuốc. Có thể, người hút thuốc sẽ lo ngại rằng họ vẫn lệ thuộc nicotine khi sử dụng các sản phẩm thay thế nicotine trong quá trình cai thuốc; tuy nhiên rất hiếm khi xảy ra hiện tượng lệ thuộc như vậy. Một điểm quan trọng là khả năng gây nghiện của một loại thuốc có liên quan đến tốc độ vận chuyển đến não. Bởi vì không có sản phẩm thay thế nicotine nào cung cấp nicotine vào não bất cứ nơi nào gần với tốc độ hút thuốc (8 đến 10 giây), các sản phẩm thay thế ít gây nghiện hơn. Lựa chọn thuốc được dựa trên kinh nghiệm của bác sĩ với loại thuốc đó, dựa trên sự lựa chọn và trải nghiệm (cả tích cực và tiêu cực) với thuốc trước đó của người hút, và dựa trên các chống chỉ định của thuốc. Mặc dù các thuốc hỗ trợ cai nghiện đã được chứng minh về hiệu quả lâm sàng, nhưng chỉ có < 25% người hút sử dụng chúng trong quá trình cai thuốc lá. Những lý do khiến người hút thuốc không sử dụng thuốc cai thuốc trong nỗ lực bỏ thuốc bao gồm tỷ lệ chi trả bảo hiểm thấp, lo ngại về tác dụng phụ và sự an toàn của việc hút thuốc đồng thời và thay thế nicotine, và sự chán nản của bệnh nhân vì những lần bỏ thuốc không thành công trong quá khứ. Cytisine, bromocriptine và topiramate là những loại thuốc hỗ trợ cai nghiện vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu. Các nghiên cứu cho thấy liệu pháp vaccine tỏ ra không có hiệu quả.  Chống chỉ định với bupropion khi có tiền sử động kinh, rối loạn ăn uống, và có sử dụng chất ức chế monoamine oxidase trong vòng 2 tuần vừa qua. Các báo cáo sau khi đưa ra thị trường về các tác dụng phụ thần kinh nghiêm trọng hoặc có ý nghĩa trên lâm sàng khi dùng bupropion SR hoặc varenicline đã bao gồm những thay đổi về hành vi, sự thù địch, tâm trạng chán nản, suy nghĩ tự sát, tự sát và tự sát hoàn thành. Các bác sĩ lâm sàng nên quan sát bệnh nhân cố gắng bỏ hút thuốc với varenicline hoặc bupropion SR để biết các triệu chứng đó và khuyên họ nên ngừng dùng varenicline hoặc bupropion SR và liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ ngay lập tức nếu họ gặp phải các tác dụng phụ. Nếu ngừng điều trị do các triệu chứng thần kinh, bệnh nhân nên được theo dõi cho đến khi các triệu chứng được giải quyết. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia khuyên dùng varenicline cho hầu hết những người hút thuốc vì những rủi ro của việc hút thuốc về cơ bản vượt quá những rủi ro khi dùng thuốc. Tuy nhiên, sẽ hợp lý khi tránh dùng varenicline ở người hút thuốc nguy cơ tự sát Nguyên nhân Hành vi tự sát bao gồm tự sát hoàn thành và toan tự sát. Suy nghĩ về, xem xét, hoặc lên kế hoạch tự sát được gọi là tư tưởng tự sát. (Xem thêm Hướng dẫn Thực hành của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ... đọc thêm . Một số bệnh nhân dùng varenicline cho biết tác dụng của rượu. Hướng dẫn bệnh nhân giảm lượng rượu họ tiêu thụ cho đến khi họ biết liệu varenicline có ảnh hưởng đến họ hay không. Do lo ngại về tính an toàn, dữ liệu về hiệu quả không đầy đủ hoặc cả hai, các loại thuốc cai nghiện không được khuyến nghị cho những trường hợp sau:
Thuốc lá điện tử là một hình thức cung cấp nicotine khác, và một số thiết bị được cho là cung cấp nicotine vào não nhanh như thuốc lá đã được đốt cháy. Một số bác sĩ lâm sàng cho rằng thuốc lá điện tử được xem xét để sử dụng trong việc ngừng hút thuốc như là một loại sản phẩm thay thế nicotine khác. Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia, tuy nhiên, kết luận rằng không có đủ bằng chứng về hiệu quả của thuốc lá điện tử như là thiết bị cai thuốc lá. Một mối quan tâm khác là, bởi vì nicotine hít từ một số thiết bị thuốc lá điện tử được đưa vào não nhanh như nicotine từ thuốc lá hun khói, bệnh nhân vẫn có thể nghiện thuốc lá điện tử mặc dù có phơi nhiễm ít hơn so với thuốc lá có cháy. Sử dụng kép (tiếp tục sử dụng chất dễ cháy trong khi sử dụng thuốc lá điện tử) cũng phổ biến và lợi ích của thuốc lá điện tử trong bối cảnh sử dụng kép không được chứng minh. Ngược lại, các liệu pháp thay thế nicotine được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận đã chứng minh tính hiệu quả trong việc giúp người hút thuốc bỏ thuốc lá với một số lợi ích bổ sung:
Trẻ em nên được kiểm tra việc sử dụng thuốc lá trước 10 tuổi. Cần tư vấn cho các bậc phụ huynh về việc duy trì một môi trường không khói thuốc, đồng thời truyền đạt rõ kỳ vọng rằng các con mình sẽ không hút thuốc. Nên tránh các bộ phim và trò chơi điện tử kết hợp hút thuốc. Đối với đối tượng hút thuốc là trẻ em, liệu pháp nhận thức-hành vi bao gồm việc nhận thức về tình trạng sử dụng thuốc lá, tạo động lực bỏ thuốc, chuẩn bị bỏ thuốc, đồng thời cung cấp các chiến lược để duy trì tình trạng bỏ thuốc là liệu pháp có hiệu quả trong việc điều trị tình trạng lệ thuộc nicotine. Tư vấn ngừng sử dụng thuốc lá không khói, cũng giống như thuốc lá thường, đã được chứng minh là có hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc điều trị cai nghiện thuốc lá chưa được chứng minh là có hiệu quả trên nhóm đối tượng hút thuốc lá không khói. Hiệu quả của các biện pháp cai nghiện thuốc trên đối tượng hút xì gà và thuốc tẩu chưa được ghi nhận đầy đủ. Ngoài ra, việc ngưng sử dụng các loại thuốc lá không khói cũng chịu ảnh hưởng từ việc đối tượng có đang hút thuốc lá có khói hay không.
Các nguồn tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng Cẩm nang không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.
Bỏ thuốc lá có những tác dụng gì?Bỏ thuốc lá giảm được những căn bệnh nan y: Đặc biệt là các loại bệnh ung thư như ung thư vòm họng, răng miệng, ung thư vú, ung thư não, ung thư phổi, và nhiều căn bệnh khác liên quan đến khói thuốc. Làm giảm khả năng vô sinh: Dù là đàn ông hay đàn bà nếu nghiện thuốc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh con.
Sau khi cai thuốc lá có triệu chứng gì?Quyết Tâm Từ Bỏ Thuốc Lá Trong Năm Mới: Làm Chủ Các Triệu Chứng Khó Chịu Vì Thiếu Chất Nicotine. Bị thôi thúc hoặc thèm hút thuốc.. Cảm thấy khó chịu, cáu kỉnh, hoặc bực bội.. Cảm giác bồn chồn hoặc mệt mỏi.. Khó tập trung.. Khó ngủ. Cảm giác đói thường hơn hoặc tăng cân.. Cảm giác lo lắng, buồn bã hoặc trầm cảm.. Bỏ thuốc lá đột ngột có ảnh hưởng gì không?Bỏ thuốc lá đột ngột không hề gây hại cho sức khỏe của người cai. Bên cạnh tỷ lệ cai thuốc lá thành công vượt trội, phương pháp này còn giúp giảm nhẹ và rút ngắn các triệu chứng cai thuốc lá. Bỏ thuốc lá đột ngột được xuất phát trên quốc tế với tên gọi “cold turkey”.
Bỏ thuốc lá bao lâu thì có thể trở lại bình thường?Từ 10 – 15 năm sau. Sau 10 năm ngừng hút thuốc phổi của bạn có thể sẽ trở lại hoạt động bình thường. Một vài trường hợp hiếm, phổi có thể phục hồi hoàn toàn. Thậm chí có thể khỏe mạnh như người không hút thuốc.
|
