Giải bài tập Sinh 10 Bài 5: Các nguyên tố hóa học và nước sách Chân trời sáng tạo giúp các em học sinh lớp 10 hiểu được kiến thức về môn sinh học, đối tượng nghiên cứu sinh học. Đồng thời biết cách trả lời được các bài tập Sinh 10 trang 19, 20. Show
Giải Sinh 10 Bài 5 sách Chân trời sáng tạo là tài liệu vô cùng hữu ích dành cho giáo viên và các em học sinh tham khảo, đối chiếu với lời giải hay, chính xác nhằm nâng cao kết quả học tập của các em. Vậy sau đây là nội dung chi tiết soạn Sinh 10 Bài 5 Các nguyên tố hóa học và nước, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây. Sinh học 10 Bài 5: Các nguyên tố hóa học và nướcTrả lời Hình thành kiến thức mới Sinh 10 bài 5I. Các nguyên tố hóa họcCâu hỏi 1: Hiện nay có những nguyên tố nào được tìm thấy trong cơ thể sinh vật? Trả lời: Hiện nay có khoảng 25 nguyên tố được tìm thấy trong cơ thể sinh vật. Mỗi nguyên tố chiếm tỉ lệ khác nhau, trong đó C,H,O,N là chiếm % về khối lượng nhiều nhất Câu hỏi 2: Quan sát Hình 5.2 và cho biết cấu trúc của nguyên tử cacbon có đặc điểm gì giúp nó trở thành nguyên tố có vai trò quan trọng trong tế bào ? Trả lời: Nguyên tố cacbon có 4 electron ở lớp ngoài cùng ( có hóa trị IV ) nên có thể cho đi hoặc thu về bốn electron. Do đó nó có thể hình thành liên kết với các nguyên tử khác ( C,H,O,N,P,S). Nhờ đặc điểm này carbon có thể hình thành các mạnh carbon có cấu trúc khác nhau, cơ sở hình thành vô số hợp chất hữu cơ. Câu hỏi 3: Thiếu Mg sẽ ảnh hưởng thế nào đến thực vật? Trả lời Mg là nguyên tố cấu tạo nên chất diệp lục. Thiếu Mg làm chậm quá trình ra hoa, cây thường bị vàng lá do thiếu diệp lục. Triệu chứng điển hình là các gân lá còn xanh trong khi phần thịt lá đã biến vàng. Xuất hiện các mô hoại tử thường từ các lá phía dưới, lá trưởng thành lên lá non. Câu hỏi 4: Tại sao các nguyên tố vi lượng chiếm một tỉ lệ rất nhỏ nhưng không thể thiếu? Trả lời Mặc dù chiếm 1 tỉ lệ rất nhỏ nhưng các nguyên tố vi lượng là thành phần cấu tạo nên hầu hết các enzyme, hoạt hóa enzyme, và nhiều hợp chất hữu cơ tham gia vào các hoạt động sống của cơ thể. II. Nước và vai trò sinh học của nướcCâu hỏi 5: Quan sát Hình 5.3a và cho biết các nguyên tử cấu tạo nên phân tử nước mang điện tích gì. Tại sao ? Tính phân cực của phân tử nước là do đâu? Trả lời Đầu oxygen mang điện tích âm và đầu hydrogen mang điện tích dương. Nguyên nhân là do nguyên tố oxygen có khả năng hút electron mạnh hơn nên cặp electron dùng chung có xu hướng lệch về phía oxygen. Và chính điều này gây nên tính phân cực của phân tử nước. Câu hỏi 6: Liên kết hydrogen được hình thành như thế nào ? Trả lời Nhờ có tính phân cực mà các phân tử nước có thể liên kết với nhau hoặc liên kết với các phân tử phân cực khác bằng liên kết hydrogen. Có nghĩa là phần oxi có điện tích âm sẽ hút phần hidro có điện tích dương của phân tử nước khác tạo thành liên kết hidro, điều này xảy ra tương tự với các phân tử phân cực khác và không xảy ra với phân tử không phân cực. Câu hỏi 7: Tại sao nước có thể làm dung môi hòa tan nhiều chất cần thiết ? Trả lời Nước có tính phân cực nên rất làm dung môi hòa tan những chất phân cực như muối, axit, bazo, vv.. Câu hỏi 8: Tại sao nước có vai trò quan trọng trong quá trình cân bằng và ổn định nhiệt độ của tế bào và cơ thể ? Cho ví dụ? Trả lời Nước chiếm đến 70% cơ thể, có vai trò cân bằng nhiệt trong cơ thể là 37 độ C. Khả năng thích nghi trước những thay đổi của môi trường dựa vào cơ chế điều hòa thân nhiệt, mà nhân tố đóng vai trò quan trọng chính là nước. Ví dụ một số trường hợp như, khi cơ thể ta vận động và nóng lên thì cơ thể sẽ thoát hơi nước dưới dạng mồ hôi. Mồi hôi sẽ mang theo nhiệt lượng ra bên ngoài cơ thể. Giải bài tập Sinh học 10 bài 5 trang 23Bài 1Tại sao phần lớn các loại thuốc chữa bệnh thường được sản xuất dưới dạng muối ? Trả lời Muối là hợp chất phân cực mạnh, rất dễ hòa tan trong nước. Các loại thuốc được sản xuất dưới dạng muối để dễ bào quản và khi thuốc vào cơ thể người sẽ tan ngay ra thành ion. Bài 2Khi cơ thể bị thiếu sắt, iod, và calcium thì có tác hại như thế nào đến sức khỏe ? Trả lời Sắt là thành phần cấu tạo nên hemoglobin có chắc năng vận chuyển oxygen, nên thiếu sắt dẫn đến thiếu máu. Thiếu iod dẫn đến bướu cổ Thiếu Canxi dẫn đến đến còi xương. Bài 3Khi để rau củ trong ngăn đá tử lạnh sau đó lấy ra ngoài thì sẽ hỏng rất nhanh vì Khi để vào ngăn đá thì nước của lá rau bị đóng băng. Liên kết hiđrô của nước đóng băng luôn bền vững, thể tích tế bào tăng. Cấu trúc tế bào bị phá vỡ, nên khi để ra ngoài môi trường thì tế bào lá rau nhanh bị hỏng. Các nguyên tố hóa học và nước là phần kiến thức nền tảng trong chương trình Bài 3 Sinh 10. Trong bài viết sau đây, VUIHOC sẽ cùng các em học sinh ôn tập lý thuyết tổng quan về phần kiến thức này, luyện tập với bộ bài tập ôn luyện chọn lọc. 1. Các nguyên tố hoá họcTrong tế bào có thể có mặt hầu hết các nguyên tố trong tự nhiên (92 nguyên tố). Trong đó, 25 nguyên tố đã được nghiên cứu kỹ là C, H, O, N, S, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Cu, Zn, Mo, B, Cl, Na, Si, Co… là cần thiết cho sự sống.  Trong số 92 nguyên tố, các nguyên tố C, H, O và N chiếm 96% trọng lượng chất khô của tế bào, các nguyên tố còn lại chiếm chiếm một tỉ lệ nhỏ. Nguyên tố C là nguyên tố quan trọng nhất để tạo nên sự đa dạng của vật chất hữu cơ. Dựa vào tỉ lệ và vai trò của các nguyên tố trong tế bào. Người ta chia các nguyên tố hoá học thành 2 nhóm cơ bản: - Nguyên tố đại lượng (Có hàm lượng 0,01% khối lượng chất khô): Là thành phần cấu tạo nên tế bào, các hợp chất hữu cơ như: cacbohidrat, lipit... điều tiết quá trình trao đổi chất trong tế bào. Bao gồm các nguyên tố C, H, O, N, Ca, S, Mg… - Nguyên tố vi lượng (Có hàm lượng <0,01% khối lượng chất khô): Là thành phần cấu tạo enzim, các hoocmon, điều tiết quá trình trao đổi chất trong tế bào. Bao gồm các nguyên tố : Cu, Fe, Mn, Co, Zn... 2. Nước và vai trò của nước trong tế bào - bài 3 sinh 10Nước là thành phần quan trọng nhất của sự sống, cùng tìm hiểu vai trò của nước với VUIHOC nhé! 2.1. Cấu trúc và đặc tính lý hoá của nướcPhân tử nước được cấu tạo từ 1 nguyên tử oxi với 2 nguyên tử hiđro bằng liên kết cộng hoá trị. Phân tử nước có tính phân cực. Giữa các phân tử nước có lực hấp dẫn tĩnh điện (do liên kết hydro) tạo ra mạng lưới nước. 2.2. Vai trò của nước đối với tế bàoLà thành phần cấu tạo và dung môi hoà tan và vận chuyển các chất cần cho hoạt động sống của tế bào. Là môi trường và nguồn nguyên liệu cho các phản ứng sinh lý, sinh hoá của tế bào. Tham gia điều hòa, trao đổi nhiệt của tế bào và cơ thể… Đăng ký ngay khóa học DUO để được thầy cô lên lộ trình ôn thi tốt nghiệp ngay từ bây giờ nhé! 3. Bài tập các nguyên tố hoá học và nước3.1. Giải bài tập SGK cơ bản và nâng cao - bài 3 sinh 10Câu 1: Các nguyên tố vi lượng có vai trò như thế nào đối với sự sống? Cho một vài ví dụ về nguyên tố vi lượng ở người. Lời giải chi tiết: Các nguyên tố vi lượng chỉ chiếm 0,01% khối lượng cơ thể sống, có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống. Các nguyên tố như: F, Cu, Fe, Mn, Mo, Se, Zn, Co, B, Cr, I… Là thành phần cấu tạo enzim, các hoocmon, điều tiết quá trình trao đổi chất trong tế bào. Ví dụ: - Fe là thành phần quan trọng của hemoglobin trong hồng cầu. - Dù chỉ cần một lượng cực nhỏ nhưng nếu thiếu iốt chúng ta có thể bị bướu cổ. - Trong chất khô của cây, nguyên tố Mo chỉ chiếm tỉ lệ một nguyên tử trong số 16 triệu nguyên tử H, nhưng nếu cây trồng thiếu nó sẽ khó phát triển, thậm chí bị chết. Câu 2: Tại sao khi tìm kiếm sự sống ở các hành tinh khác trong vũ trụ các nhà khoa học trước hết phải tìm xem ở đó có nước hay không? Lời giải chi tiết: Nước là thành phần cấu tạo nên tế bào Là dung môi hòa tan nhiều chất cần thiết Là môi trường của các phản ứng sinh hóa Tham gia vào quá trình chuyển hóa vật chất để duy trì sự sống. → Do nước có vai trò quan trọng để quyết định đến duy trì sự sống nên khi tìm kiếm sự sống ở các hành tinh khác trong vũ trụ, các nhà khoa học trước hết phải tìm xem ở đó có nước hay không. Câu 3: Trình bày cấu trúc hoá học của nước và vai trò của nước trong tế bào? Lời giải chi tiết: Cấu trúc hoá học của nước: phân tử nước được tạo bởi một nguyên tử oxi kết hợp với 2 nguyên tử hiđro bằng các liên kết cộng hóa trị. Trong phân tử nước, 2 nguyên tử hiđrô liên kết với nguyên tử oxi tạo ra phân tử nước có tính phân cực mang điện tích dương ở khu vực gần mỗi nguyên tử oxi. Sự hấp dẫn tĩnh điện giữa các phân tử nước tạo nên liên kết yếu (liên kết hiđrô) làm ra mạng lưới nước (có vai trò rất trọng đối với sự sống). Vai trò của nước trong tế bào: - Nước vừa là thành phần cấu tạo - Vừa là dung môi hoà tan nhiều chất cần thiết cho hoạt động sống của tế bào. - Nước là môi trường của các phản ứng sinh hóa. - Nước giúp tế bào tiến hành chuyển hóa vật chất để duy trì sự sống. Câu 4: Hoàn thành bảng sau bằng cách điền các nguyên tố hoá học vào ô trống cho phù hợp: Nhóm Các nguyên tố trong tế bào Các nguyên tố chủ yếu Các nguyên tố đại lượng Các nguyên tố vi lượng Lời giải chi tiết: Các nguyên tố chủ yếu: C, H, O, N Các nguyên tố đại lượng: C, H, O, N, P, K, S, Ca, Na… Các nguyên tố vi lượng: Mn, Zn, Cu, Mo… Câu 5: Điền vào chỗ trống trong các câu sau:
Lời giải chi tiết: Các cụm từ theo thứ tự chỗ trống cần điền là: Câu a) Tính phân cực. Câu b) Nước, dung dịch, ion. 3.2. Bộ đề trắc nghiệm bài 3 sinh 10Câu 1: Cho các ý sau: (1) Các nguyên tố trong tế bào tồn tại dưới 2 dạng: anion và cation. (2) Cacbon là các nguyên tố đặc biệt quan trọng cấu trúc nên các đại phân tử hữu cơ. (3) Có 2 loại nguyên tố: nguyên tố đa lượng và nguyên tố vi lượng. (4) Các nguyên tố chỉ tham gia cấu tạo nên các đại phân tử sinh học. (5) Có khoảng 25 nguyên tố cấu tạo nên cơ thể sống. Trong các ý trên, có mấy ý đúng về nguyên tố hóa học cấu tạo nên cơ thể sống?
Câu 2: Nguyên tố vi lượng trong cơ thể sống không có đặc điểm nào sau đây?
Câu 3: Bệnh nào sau đây liên quan đến sự thiếu nguyên tố vi lượng?
Câu 4: Liên kết hóa học giữa các nguyên tử trong phân tử nước là
Câu 5: Nhận định nào sau đây không đúng về các nguyên tố chủ yếu của sự sống (C, H, O, N)?
Câu 6: Tính phân cực của nước là do
Câu 7: Câu nào sau đây không đúng với vai trò của nước trong tế bào?
Câu 8: Trong các yếu tố cấu tạo nên tế bào sau đây, nước phân bố chủ yếu ở đâu?
Câu 9: Đặc tính nào sau đây của phân tử nước quy định các đặc tính còn lại?
Câu 10: Cho các ý sau: (1) Là liên kết yếu, mang năng lượng nhỏ. (2) Là liên kết mạnh, mang năng lượng lớn. (3) Dễ hình thành nhưng cũng dễ bị phá vỡ. (4) Các phân tử nước liên kết với nhau bằng liên kết hidro. Trong các ý trên, có mấy ý là đặc điểm của liên kết hidro?
Đáp án gợi ý: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 C B A A D A C A C C PAS VUIHOC – GIẢI PHÁP ÔN LUYỆN CÁ NHÂN HÓA Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT: ⭐ Xây dựng lộ trình học từ mất gốc đến 27+ ⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo sở thích ⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô ⭐ Học đi học lại đến khi nào hiểu bài thì thôi ⭐ Rèn tips tricks giúp tăng tốc thời gian làm đề ⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập Đăng ký học thử miễn phí ngay!! Bài viết đã tổng hợp toàn bộ lý thuyết và bài tập áp dụng về Bài 3 Sinh 10: Các nguyên tố hóa học và nước. Hy vọng rằng sau bài viết này, các em học sinh sẽ tự tin vượt qua các dạng bài tập liên quan đến kiến thức về phần học này. Để học nhiều hơn các kiến thức Sinh học 10 thú vị, các em truy cập trang web vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô VUIHOC ngay hôm nay nhé! |
