Msm LGBT là gì

तपाईंले धेरै छिटो गरेर यस सुविधाको दुरुपयोग गर्नुभएको जस्तो देखिन्छ। तपाईंलाई यसको प्रयोग गर्नबाट अस्थायी रूपमा ब्लक गरिएको छ।

यदि तपाईंलाई यो हाम्रो समुदायको मापदण्डहरू विरूद्ध छैन जस्तो लाग्छ भने, हामीलाई थाहा दिनुहोस्

Nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam

Nam quan hệ tình dục đồng giới MSM đang được cảnh báo là một trong những nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay. Tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm này tăng rõ rệt trong những năm gần đây.

Nam quan hệ tình dục đồng giới là một khái niệm để nhấn mạnh đến hành vi của những người nam có quan hệ tình dục với những người nam khác bất kể bản dạng giới (gender identity) hoặc xu hướng tính dục (sexual orientation) của người đó là gì. Cụm từ “Nam quan hệ tình dục với nam” lần đầu được sử dụng trong cộng đồng những người làm việc y tế công cộng vào những năm 1990 bởi vì hành vi này, dù ở người có xu hướng tính dục đồng tính hoặc có xu hướng tính dục khác, được phát hiện là có liên quan đến một số vấn đề y tế công cộng, nhất là với nguy cơ lây nhiễm HIV.

Lý do khiến khái niệm MSM được sử dụng rộng rãi trong dịch tễ học là do hành vi người nam có quan hệ tình dục với người nam mới là hành vi đáng quan tâm về mặt phòng ngừa và giám sát bệnh tật chứ không phải là người đó là đồng tính hay dị tính. Do vậy nên mô tả con người qua hành vi hơn là khuynh hướng tình dục của họ.

Một người MSM là người có giới tính sinh học là nam giới nhưng có thể có bản dạng giới là nam hoặc là nữ. Người nam có bản dạng giới là nữ có thể có hoặc không có biểu hiện giới là nữ, có nghĩa là có thể ăn mặc như là một người nam hoặc trang điểm, ăn mặc như một người nữ.

MSM có thể có nhiều xu hướng tính dục khác nhau như đồng tính nam (đồng tính luyến ái nam), song tính, toàn tính, dị tính hoặc vô tính. Tuy nhiên, phần lớn MSM là người xu hướng tính dục đồng giới. Bởi vì một người nam giới (có nghĩa là có giới tính sinh học là nam) nhưng có sự hấp dẫn tình dục với một người nam giới khác nên mới có hành vi tình dục với người nam.

Trong số những người đồng tính nam có người có bản dạng giới là nam và biểu hiện giới là nam nhưng cũng có người có bản dạng giới là nữ nhưng vẫn có biểu hiện giới tính là nam. Ngoài ra, còn có MSM có xu hướng tính dục là song tính hay toàn tính nghĩa là họ vẫn có tình yêu với một người nữ nhưng vẫn có tình yêu với một hoặc nhiều người nam giới khác. Những người này sẽ giao hợp với cả người nam hay nữ trong các hoàn cảnh thích hợp và sẽ có các nguy cơ bị lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền đường tình dục tương tự như các người MSM đồng tính.

Trong nhóm MSM vẫn có người nam dị tính, có thể chỉ yêu, có tình cảm và thu hút tình dục với người nữ nhưng vẫn có thể có quan hệ tình dục với một người nam khác do bị ép buộc, do bán dâm hay tò mò. Thậm chí, trong nhóm MSM có những người nam vô tính luyến ái nghĩa là không thích cả nam giới và nữ giới nhưng vẫn có thể có quan hệ tình dục với người nam khác do áp lực của nhóm hoặc do lao động tình dục.

MSM đang được cảnh báo là một trong những nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay. Tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm này tăng rõ rệt trong những năm gần đây. Giám sát trọng điểm năm 2018 chỉ ra tỷ lệ hiện nhiễm trong nhóm này là 10,8% tăng nhanh so với năm 2011 chỉ là 2,9%. Tỷ lệ nhiễm mới HIV cao trong nhóm MSM cũng tăng lên từng năm. Một số địa phương người nhiễm HIV mới được phát hiện có tới hơn 50% là nhóm MSM và MSM được dự báo có thể trở thành nhóm chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số người nhiễm mới HIV được ước tính hàng năm trong thời gian tới.

Nguyên nhân gia tăng HIV trong nhóm MSM

Theo các nhà chuyên môn nghiên cứu về hành vi của nhóm MSM đã chỉ ra một số nguyên nhân cơ bản sau: Hành vi tình dục của người nam có quan hệ tình dục với nam chủ yếu qua đường hậu môn; hành vi tình dục của MSM có thể rất đa dạng, bao gồm quan hệ tình dục qua đường miệng, đường hậu môn và thủ dâm cho nhau.

Theo truyền thống, quan hệ tình dục của người MSM và đồng tính nam là giao hợp qua hậu môn. Để giúp cho việc giao hợp qua hậu môn dễ dàng và ít chấn thương hơn, các cặp bạn tình có thể sử dụng chất bôi trơn. Một số người ở vai trò bottom sử dụng các hợp chất nitrite (như amyl nitrite với tên lóng là popper) để giãn cơ vòng hậu môn để giao hợp dễ dàng hơn. Ngoài ra popper còn làm tăng cảm giác ham muốn và khoái cảm. Người ở vai trò top cũng có thể dùng popper để tạo cảm giác phê và tăng ham muốn nhưng ít sử dụng hơn do popper làm giảm khả năng cương cứng.

Quan hệ tình dục qua hậu môn, nếu không áp dụng biện pháp bảo vệ, làm tăng nguy cơ nhiễm một số bệnh lây truyền qua tình dục như nhiễm HIV, chlamydia, lậu, herpes…, bệnh qua đường máu như viêm gan C, viêm gan B và nguy cơ ung thư hậu môn trực tràng do nhiễm virus u nhú người (HPV) và nhiều bệnh truyền nhiễm khác như viêm gan A, thương hàn, salmonella, shigella, amip, E. coli…

Nguy cơ lây nhiễm HIV qua giao hợp qua đường hậu môn cao hơn so với giao hợp qua âm đạo. Nguyên nhân là do niêm mạc ở trực tràng dễ bị tổn thương và dễ bị virus xâm nhập hơn so với niêm mạc âm đạo.

Những người có quan hệ tình dục linh hoạt là động lực rất quan trọng lây truyền HIV ở cộng đồng MSM. Khi đóng vai trò bot, những người này lại có nguy cơ bị nhiễm HIV cao và khi bị nhiễm HIV thì ở vị trí top, những người này lại là nguồn lây HIV cho những người khác.

Trong quan hệ tình dục qua hậu môn, ngoài cách thức đưa dương vật vào hậu môn còn có những hình thức khác như đưa ngón tay (hoặc nắm tay) vào hậu môn, đưa đồ chơi tình dục vào hậu môn, quan hệ tình dục miệng-hậu môn. Các hình thức quan hệ này đều có thể tạo nguy cơ các bệnh truyền nhiễm và nguy cơ thương tổn.

Ở Việt Nam, theo một khảo sát trên Internet do iSEE tiến hành trên 1.453 MSM vào năm 2009, có 83,4% có quan hệ tình dục trong 6 tháng gần nhất (75,8% từng quan hệ tình dục chỉ với nam và 7,6% cũng từng quan hệ với nữ). Trong nhóm những người có quan hệ trong 6 tháng gần đây, 48% có nhiều hơn một bạn tình nam và 72,1% có quan hệ hậu môn. Trong số nhóm có quan hệ hậu môn đó, 40% không dùng bao cao su trong lần quan hệ hậu môn gần nhất.

Các hình thức quan hệ tình dục khác: Các hình thức quan hệ tình dục của MSM bao gồm tình dục qua miệng, cọ dương vật vào nhau, hay thủ dâm lẫn nhau. Những hình thức này có thể có nguy cơ lây nhiễm HIV thấp khi quan hệ tình dục theo đường hậu môn.

Số lượng bạn tình MSM thay đổi theo thời gian

Số lượng bạn tình của MSM thay đổi theo từng cá nhân và trung bình số lượng bạn tình của MSM thay đổi theo thời gian. Ở Hoa Kỳ vào thời điểm bắt đầu dịch HIV thì trung bình số lượng bạn tình của người MSM là cao hơn so với hiện tại; số lượng bạn tình cũng còn tùy thuộc theo địa phương và đặc thù của quần thể MSM.

Nhìn chung các báo cáo tại Hoa Kỳ cho thấy MSM có số bạn tình đồng thời cao hơn và tỉ lệ có quan hệ tình dục không bảo vệ cao hơn so với nhóm chỉ quan hệ tình dục khác giới. Ở những khu vực đô thị lớn, nhiều MSM chấp nhận việc có nhiều người bạn tình đồng thời. Ở một số quốc gia có những quán bar dành cho người đồng tính nam, hiệu sách dành cho người đồng tính nam, rạp hát, các khu nghỉ dưỡng, các lễ hội âm nhạc cho cộng đồng đồng tính. Đây là nơi các MSM có thể tham gia các hoạt động tình dục với nhiều bạn tình.

Tỉ lệ sử dụng chất liên quan đến tình dục thường xảy ra ở nam nhiều hơn nữ. Các chất thường sử dụng như cần sa, methamphetamine, popper hay viagra và thường xảy ra ở người nam đồng tính hơn người nam dị tính như GHB, ketamine và các chất kích thích như methamphetamine, mephedrone, MDMA, cocaine, popper và viagra.

Sở dĩ ở MSM tỉ lệ sử dụng chất cao là do quan hệ tình dục ở nhóm này có nhiều rào cản và những người MSM muốn sử dụng chất để vượt qua các rào cản và có cảm nhận khác biệt. Những rào cản có thể là rào cản về tâm lí (như tự cảm thấy khởi đầu quan hệ tình dục đồng giới có vẻ khó khăn hơn quan hệ tình dục khác giới); về xã hội (hai người có quan hệ tình dục đồng giới cảm thấy mình có thể bị kì thị về hành vi này); về thể chất (giao hợp qua hậu môn có thể bị đau hơn so với quan hệ qua âm đạo, đòi hỏi dương vật phải cương cứng hơn).

MSM cũng muốn thực hành những hành vi khác biệt và mong muốn có những cảm xúc đặc biệt nên dễ dàng bị lôi kéo vào sử dụng chất, kể cả chất có tính chất hướng thần và không hướng thần.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ở đâu có tỉ lệ Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) cao ở đó có sự gia tăng HIV/AIDS. Ngược lại vùng nào can thiệp, phòng chống STD tốt, tỉ lệ nhiễm HIV sẽ rất thấp. Nghiên cứu ở một vùng của Tanzania cho thấy điều trị giảm tỉ lệ STD trong cộng đồng đã giảm được 38% tỉ lệ nhiễm HIV/AIDS trong một thời gian ngắn. Như vậy, STD vừa là bạn đồng hành, vừa là yếu tố nguy cơ, vừa là yếu tố chỉ điểm của HIV/AIDS. Hay nói cách khác cả STD và HIV/AIDS đều có chung các yếu tố nguy cơ cao là quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ tình dục với nhiều người.

ThS. Lê Anh

Trước hết phải khẳng định một điều rằng: người có quan hệ tình dục (QHTD) đồng giới MSM (Men Sex Men: nam giới có quan hệ tình dục với nam giới) không phải là nguyên nhân gây ra căn bệnh nguy hiểm HIV/AIDS. Sự thiếu hiểu biết về hiện tượng này khiến cho đến nay vẫn có người cho rằng đồng tính luyến ái là một căn bệnh gieo rắc HIV trong cộng đồng (!). Thực ra, HIV/ AIDS là căn bệnh không chừa một ai, kể cả những người được cho là sống đạo đức nhất, luôn luôn QHTD theo kiểu truyền thống và không biết thế nào là tình dục đồng giới.

Cần vận động những người MSM dùng bao cao su.

MSM là đối tượng nguy cơ cao

Khi bị nhiễm HIV từ nhiều con đường khác nhau như lây nhiễm qua tiêm chích ma túy mà không dùng bơm tiêm riêng, lây nhiễm do quan hệ với gái mại dâm có mầm bệnh HIV, những đứa trẻ bị lây nhiễm từ người mẹ mang thai có HIV …thì những người này hoàn toàn không phải là đối tượng có QHTD đồng giới. Tuy nhiên phải công nhận rằng, cùng với đối tượng người nghiện chích ma túy và gái mại dâm, MSM cũng được coi là đối tượng nguy cơ cao lây nhiễm HIV/AIDS.

Đời sống tình dục của con người là một vấn đề nhạy cảm và rất phức tạp. Trong khi đa số có QHTD khác giới, như một lẽ tự nhiên, để duy trì nòi giống và mang lại khoái cảm cho nhau giữa một người nam và một người nữ, thì vẫn có một tỉ lệ không nhỏ những người chỉ có xu hướng tình dục với người cùng giới hoặc QHTD cả đồng giới và khác giới tùy theo từng hoàn cảnh. MSM không phải là một bệnh, cũng như những người có QHTD đồng giới không phải là những người mang bệnh. Trong lĩnh vực này, không thể lấy áp đảo số đông để nói rằng QHTD khác giới mới đúng, còn QHTD đồng giới là sai. Trong lịch sử, đã có khá nhiều nhân vật lịch sử, những người nổi tiếng là đối tượng QHTD đồng giới. Những người này hoàn toàn bình thường về mặt tâm lý, và đôi khi họ còn là những nhân vật quan trọng, có ảnh hưởng đến sự phát triển đi lên của lịch sử nhân loại. Vì vậy, xã hội không nên kỳ thị, phân biệt đối xử với những người có xu hướng QHTD đồng giới. Hiện nay, y học nhiều nước cũng chưa bao giờ coi QHTD đồng giới là một bệnh. Đó chỉ là một xu hướng tình dục của một nhóm người không đông đảo như nhiều người QHTD khác giới, vốn chiếm đa số trong xã hội loài người.

Trên mạng internet, một số trang web của giới đồng tính nam, những người MSM, đầy rẫy những hình ảnh của họ trong các tư thế QHTD mà có lẽ sẽ gây sốc cho nhiều người mô phạm. Điều đáng nói là chính với cách QHTD như vậy, họ là đối tượng có nguy cơ lây nhiễm HIV rất cao. Nếu những người tiêm chính ma túy hoặc quan hệ với gái mại dâm, ít nhiều cũng đã được các phương tiện thông tin đại chúng cảnh báo về nguy cơ lây nhiễm HIV, để biết cách sử dụng bơm tiêm 1 lần hoặc dùng bao cao su, thì đối với những người MSM, họ dường như chưa bao giờ được tuyên truyền và biết cách tự bảo vệ mình trước nguy cơ nhiễm HIV khi QHTD qua hậu môn hoặc tiếp xúc dương vật bằng miệng. Đa số các MSM, QHTD với nhau bằng cách thủ dâm lẫn nhau, quan hệ qua đường miệng - sinh dục hoặc sinh dục - hậu môn. Đây đều là những hành vi có nguy cơ rất cao lây nhiễm HIV, vì hầu như họ không sử dụng các biện pháp bảo vệ. Những người nam MSM không chỉ gói gọn trong thế giới của họ, mà còn có tác động với cộng đồng bởi nhiều người vẫn còn có vợ và bạn gái. Tuy vậy, trong khi mọi người đã có những kiến thức phổ thông về phòng chống HIV/AIDS đối với người nghiện chích ma túy và gái mại dâm, thì dường như sự quan tâm dành riêng cho MSM ở nhiều nơi vẫn còn bị bỏ ngỏ biện pháp bảo vệ khỏi lây nhiễm HIV/AIDS.

Cần bảo vệ họ khỏi nguy cơ HIV/AIDS

Có một nghịch lý đang tồn tại là, xã hội càng có thái độ cực đoan với đồng tính luyến ái thì người đồng tính nam càng có xu hướng QHTD đồng giới bí mật. Theo một kết quả điều tra tại TP Hồ Chí Minh, tình trạng QHTD lưỡng giới là khá phổ biến, 22% người đồng tính nam có QHTD với cả nam và nữ. Người có QHTD đồng giới nam đang hoạt động ở nhiều dạng phức tạp: QHTD với cả nam và nữ, mại dâm nam và người có QHTD đồng giới do sống tập trung trong môi trường thiếu nữ giới (như nhà tù, trường học đông nam sinh….). Họ đều được xếp chung vào nhóm MSM.

Mảng tối nhất trong thế giới MSM là số lượng hành nghề mại dâm nam. Những người này thường làm ở các trung tâm massage nam, các dịch vụ tẩm quất, đấm bóp, cắt tóc nam… Hiện chưa có con số thống kê nào về số lượng đối tượng này, nhưng theo những người trong thế giới MSM, mại dâm nam được thay đổi liên tục và thậm chí còn chịu quy luật đào thải khắc nghiệt hơn mại dâm nữ. Họ chủ yếu là những chàng trai trẻ từ nông thôn ra thành phố kiếm sống, không phải là người đồng tính và QHTD đồng giới vì mưu sinh. Sau khi kiếm được một khoản tiền, mại dâm nam sẽ về quê lấy vợ và sinh con như những người đàn ông bình thường khác. Vì thế, nguy cơ HIV/ AIDS lây lan rộng ra cộng đồng từ đối tượng mại dâm nam là càng đáng báo động. Điều đó cho thấy, MSM nói chung rất khó được can thiệp giúp đỡ khi họ có vấn đề về sức khỏe tình dục. Nếu một người đồng tính có kết quả xét nghiệm HIV dương tính thì sự kỳ thị ngay tại bệnh viện sẽ càng nặng nề khiến cho các đối tượng MSM không dám trở lại lần thứ hai. Ngay tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, những điểm sinh hoạt dành cho người đồng tính vẫn quá ít so với nhu cầu thực tế. Tại Câu lạc bộ sức khỏe Hải Đăng - một trong số rất ít những nơi sinh hoạt của người đồng tính nam hoạt động, theo Dự án Can thiệp sức khỏe tình dục nam giới tại Hà Nội do HFI tài trợ, phần lớn MSM đều ít hiểu biết về tình dục an toàn. CLB Hải Đăng có các hoạt động hỗ trợ cho tất cả đối tượng là MSM, nhưng việc can thiệp giúp đỡ họ rất khó khăn. Đặc biệt, đối tượng mại dâm nam dễ bị tổn thương trong việc lây nhiễm HIV/AIDS. Họ bị lôi kéo vào QHTD đồng giới từ khi còn rất trẻ, chưa có hiểu biết và sau đó, họ hoàn toàn bị động trong các mối quan hệ với người đồng tính. Trong khi đó, đây chính là đối tượng trung gian có thể làm lây lan HIV trong thế giới MSM và cộng đồng sau khi lấy vợ, sinh con. Theo một kết quả điều tra tại TP Hồ Chí Minh, 6 - 8% MSM có HIV/AIDS, trong khi con số này ở gái mại dâm chỉ có 4%, 78% MSM có QHTD không có biện pháp bảo vệ với bạn trai tình cờ. Điều tra cũng khẳng định, MSM thường xuyên có QHTD không an toàn do thiếu hiểu biết về HIV/AIDS, họ còn nhiều rào cản về sử dụng bao cao su và chất bôi trơn, không có sẵn khi cần dùng, không dám đề nghị bạn tình dùng, chỉ dùng chất bôi trơn mà không dùng bao cao su, dùng bao cao su với chất bôi trơn không tan trong nước, ngại mua chất bôi trơn ở các nhà thuốc...

Việc can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS cho đối tượng MSM là đúng về cả dịch tễ học và nhân đạo, nhằm ngăn chặn sự bùng nổ của dịch và tăng quyền bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh nói chung. Hơn nữa, do đặc thù riêng, MSM rất dễ bị lây các bệnh lây truyền qua đường tình dục nếu không có kiến thức và sử dụng đúng biện pháp bảo vệ. Tuy vậy, hiện nay MSM chưa được quan tâm đúng mức, họ mới chỉ được can thiệp dự phòng HIV/AIDS từ một vài dự án ít ỏi của các tổ chức phi chính phủ. Nếu tình trạng này còn kéo dài, MSM chính là tảng băng chìm bùng nổ HIV/AIDS.