Sự thụ tinh và thụ thai là gì năm 2024

Đối với quá trình thụ thai (thụ tinh), một tinh trùng sống phải kết hợp với một noãn tại vòi trứng trong tình trạng chức năng biểu mô hoạt động bình thường. Sự thụ thai xảy ra ngay sau khi phóng noãn, khoảng 14 ngày sau khi có kinh nguyệt. Ở thời điểm phóng noãn, chất nhầy cổ tử cung ít nhớt hơn, tạo thuận lợi cho tinh trùng chuyển động nhanh chóng đến noãn, thường ở gần đầu vòi trứng. Tinh trùng có thể vẫn còn sống trong âm đạo trong khoảng 3 ngày sau khi giao hợp.

Trứng được thụ tinh (hợp tử) phân chia nhiều lần khi nó di chuyển đến vị trí làm tổ trong phần niêm mạc tử cung (thường là gần đáy). Vào thời điểm làm tổ, hợp tử đã trở thành một lớp tế bào quanh một khoang, được gọi là phôi nang. Thành phôi nang có độ dày bằng 1 tế bào, ngoại trừ cực phôi, khu vực này có đọ dày bằng 3 hoặc 4 tế bào. Cực phôi thai, nơi sẽ trở phát triển thành phôi thai, làm tổ đầu tiên. Khoảng 6 ngày sau khi thụ tinh, phôi nang được cấy vào niêm mạc tử cung.

Trong vòng 1 hoặc 2 ngày sau khi làm tổ, một lớp tế bào (tế bào lá nuôi phôi) phát triển quanh phôi nang. Tế bào lá nuôi lông rau nguyên thuỷ, tế bào gốc của rau thai, phát triển dọc theo 2 dòng tế bào:

  • Tế bào lá nuôi ngoài lông rau không tăng sinh: Các tế bào này xâm nhập vào niêm mạc tử cung, tạo thuận lợi cho việc làm tổ và giữ chặt của rau thai.
  • Hợp bào lá nuôi: Các tế bào này sản sinh ra chorionic gonadotropin (hCG) vào ngày thứ 10 và các hormone lá nuôi khác ngay sau đó.

Một lớp bên trong (màng ối) và lớp ngoài (màng nuôi) của màng phát triển từ lá nuôi phôi; các màng này hình thành nên túi nước ối, chứa các thành phần thụ thai (thuật ngữ được sử dụng cho các phần khác nhau của hợp tử ở bất kỳ giai đoạn nào - xem hình ). Khi túi ối được hình thành và khoang phôi nang đóng lại (khoảng 10 ngày), phôi thai được coi là bào thai. Túi ối chứa đầy chất lỏng và to ra với phôi đang phát triển, làm đầy khoang niêm mạc tử cung khoảng 12 tuần sau khi thụ thai; sau đó, túi nước ối là khoang duy nhất còn lại trong tử cung.

Rau thai và phôi ở khoảng tuần 11 4⁄7 thai kỳ.

Phôi có kích thước 4,2 cm.

Tế bào lá nuôi phôi phát triển thành các tế bào hình thành rau thai. Các lá nuôi phôi ngoài lông rau hình thành các gai rau xâm nhập vào tử cung. Các hợp bào lá nuôi phủ các gai rau. Hợp bào lá nuôi tổng hợp các hormone lá nuôi và cung cấp quá trình trao đổi động mạch và tĩnh mạch giữa sự tuần hoàn của phôi thai và tuần hoàn của mẹ.

Rau thai được hình thành đầy đủ từ 18 đến 20 tuần tuổi nhưng vẫn phát triển, cân nặng khoảng 500g khi đủ tháng.

Khoảng ngày thứ 10, 3 lớp mầm (ngoại bì, trung bì, nội bì) thường được phân biệt trong phôi. Sau đó rãnh nguyên thuỷ, sẽ trở thành ống thần kinh, bắt đầu phát triển.

Khoảng ngày thứ 16, phần phía đầu của lớp trung bì dày lên, tạo thành một kênh trung tâm và từ đây phát triển thành tim và các mạch máu lớn. Tim bắt đầu bơm huyết tương xung quanh ngày thứ 20, và ngày hôm sau, các hồng cầu thai nhi non và có nhân xuất hiện. RBC thai được sớm thay thế bằng các RBC - hồng cầu trưởng thành, và các mạch máu phát triển từ đầu đến cuối phôi thai. Cuối cùng, động mạch và tĩnh mạch rốn phát triển, kết nối các mạch máu phôi thai với rau thai.

Hầu hết các cơ quan hình thành từ ngày thứ 21 đến ngày thứ 57 sau khi thụ tinh (giữa tuần thứ 5 đến thứ 10 của tuổi thai); tuy nhiên, CNS tiếp tục phát triển trong suốt thai kỳ. Độ nhạy cảm với dị tật gây ra quái thai là cao nhất khi các cơ quan đang hình thành.

Sự thụ tinh và thụ thai là gì năm 2024

Bản quyền © 2024 Merck & Co., Inc., Rahway, NJ, USA và các chi nhánh của công ty. Bảo lưu mọi quyền.

Thụ tinh là quá trình kết hợp giữa giao tử đực với giao tử cái. Ở động vật, giao tử đực là tinh trùng, còn giao tử cái là trứng; ở thực vật: giao tử đực thường là tinh tử, còn giao tử cái là noãn. Kết quả của thụ tinh là sự dung hợp giữa giao tử đực với giao tử cái, từ đó tạo ra hợp tử, phát triển thành phôi rồi có thể phát sinh ra cơ thể mới (thế hệ con). Thuật ngữ này trong tiếng Anh là "fertilisation", tiếng Pháp là "fécondation", tiếng Tây Ban Nha là "fecundación" đều có nội hàm như nhau.

Lược sử[sửa | sửa mã nguồn]

  • Có thể nói khái niệm "thụ tinh" đã được Aristoteles (Aristôt) nhắc đến cách đây khoảng 2500 năm trong tác phẩm Antiquity. Ông cho rằng đứa bé được hình thành qua sự hợp nhất của chất lỏng của nam với của nữ, theo một phương thức mà ông gọi là biểu sinh (epigenetic).
  • Tuy nhiên, cơ chế thụ tinh thì mãi vài ngàn năm sau mới được xác định. Chẳng hạn, vào năm 1784, Spallanzani đã phối hợp noãn của con ếch cái với tinh trùng của con ếch đực để tạo thành hợp tử. Năm 1827, von Baer lần đầu tiên quan sát thấy một quả trứng động vật có vú. Oscar Hertwig (1876) ở Đức, đã mô tả sự hợp nhất của hạt nhân của tinh trùng và của ova từ nhím biển.

Hình thức thụ tinh[sửa | sửa mã nguồn]

Có nhiều hình thức thụ tinh như thụ tinh trong, thụ tinh ngoài, thụ tinh nhân tạo,...

  • Quá trình thụ thai của loài cá: Đại đa số cá thụ tinh ngoài: con cái bơi trước đẻ trứng, con đực bơi sau bơm tinh trùng của mình vào trứng. Loài lưỡng cư cũng thụ tinh ngoài nhưng con đực bám trên lưng con cái khi con cái đẻ trứng thì phun tinh trùng ngay. Loài bò sát có gai giao cấu, và quá trình thụ tinh diễn ra bên trong cơ thể con cái. Chim, Thú, Con người cũng thụ tinh trong, quá trình của các loài diễn ra theo thời gian khác nhau.
  • Quá trình thụ thai của loài ong: rất đặc biệt Ong chúa (ong cái) bay trước một đàn ong đực bay đằng sau vừa bay vừa giao phối hết con đực này đến con đực khác cho đến khi ong cái thấy đủ lượng trứng thì nó bay về và đẻ trứng vào các tổ đã được các ong thợ làm từ trước, một kiểu thụ thai cực kỳ đặc biệt.
  • Quá trình thụ thai của loài bọ ngựa: loài bọ ngựa sau khi con đực thụ tinh cho con cái, nếu không chạy nhanh sẽ bị con cái ăn thịt, hầu hết con đực bị chết sau khi thỏa mãn tình dục.

Hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

  • Sự thụ tinh và thụ thai là gì năm 2024
    Hình 2: Ở người, thụ tinh diễn ra trong cơ quan sinh dục nữ.
  • Sự thụ tinh và thụ thai là gì năm 2024
    Hình 3: Tinh trùng đang bơi đến gặp noãn để thụ tinh.
  • Sự thụ tinh và thụ thai là gì năm 2024
    Hình 4: Các giai đoạn sớm nhất của quá trình thụ tinh.
  • Hình 5: Diễn biến thụ tinh.
  • Hình 6: Sự xâm nhập của tinh trùng vào trứng.

Nguồn trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

  1. Campbell và cộng sự: "Sinh học" - Nhà xuất bản Giáo dục, 2010
  2. “fertilization”.
  3. Bản mẫu:Chweb
  4. SGK "Sinh học 9" - Nhà xuất bản Giáo dục, 2016

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Sự thụ tinh và thụ thai là gì năm 2024
Tư liệu liên quan tới tại Wikimedia Commons

Sự thụ tinh và sự thụ thai là gì?

Thụ thai chính là quá trình tính từ lúc tinh trùng di chuyển qua âm đạo đi vào tử cung để bắt đầu quá trình thụ tinh cùng với trứng trong ống dẫn trứng. Kết quả của quá trình thụ thai thành công chính là người phụ nữ đã mang thai. Sự thụ thai xảy ra khi có hiện tượng rụng trứng.

Điều kiện xảy ra sự thụ tinh và thụ thai là gì?

Quá trình thụ tinh thụ thai và phát triển của thai chỉ có thể được xảy ra khi có đủ 2 yếu tố quan trọng là tinh trùng và trứng. Thời gian nhanh nhất khi tinh trùng gặp luôn được trứng tại đoạn đầu của vòi. Thời gian ước tính ngắn nhất mất khoảng 45 phút và chậm nhất là 12 tiếng.

Khái niệm sự thụ tinh là gì?

Thụ tinh là quá trình kết hợp giữa giao tử đực với giao tử cái. Ở động vật, giao tử đực là tinh trùng, còn giao tử cái là trứng; ở thực vật: giao tử đực thường là tinh tử, còn giao tử cái là noãn.

Tại sao khi quan hệ xong tinh trùng ra ngoài?

Nghiên cứu cho thấy tinh trùng có thể có mặt gần tế bào trứng chỉ sau khoảng 2,5 phút sau khi xuất tinh, và lượng tinh trùng đủ để thực hiện quá trình thụ tinh thường xuất hiện sau 1 - 2 phút. Các thành phần khác của dịch tinh sẽ lắng đọng lại tại cùng đồ sau đó, sau đó chảy ra ngoài dưới dạng chất lỏng.