Có bao nhiêu tội danh không cần án tử hình năm 2024

VOV.VN -“Không phải cứ phạt thật nặng là nghiêm minh, mà nghiêm minh là quy định thế nào áp dụng trên thực tế như thế”, đại biểu Quốc hội bày tỏ.

Cân nhắc bỏ hình phạt tử hình một số tội

Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đề xuất bỏ hình phạt tử hình đối với 7 trong số 22 tội danh có quy định hình phạt tử hình trong luật hiện hành, gồm: Cướp tài sản; phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người, tội phạm chiến tranh và tội vận chuyển trái phép chất ma túy.

ĐB Đặng Văn Hiếu (đoàn Thanh Hóa)- Thứ trưởng thường trực Bộ Công an đồng ý chủ trương giảm án tử hình, vừa đỡ tốn kém, vừa đỡ vất vả cho cơ quan tư pháp, đảm bảo tính nhân đạo.

Có bao nhiêu tội danh không cần án tử hình năm 2024
ĐB Đặng Văn Hiếu- Thứ trưởng thường trực Bộ Công an

Tuy nhiên đại biểu đề nghị cân nhắc có nên bỏ tử hình với tội như cướp tài sản rất nghiêm trọng, nguy hiểm; tội phá hoại công trình quan trọng gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia; vận chuyển ma túy với số lượng lớn…

Đồng quan điểm giảm bớt hình phạt tử hình đối với một số tội danh, nhưng Đại biểu Lê Đông Phong (TP Hồ Chí Minh) lưu ý tội về chống loài người, không nhất thiết phải giảm tử hình. Thế giới nhiều nước vẫn để khung hình phạt này tuy ít khi sử dụng và ít khi xảy ra nhưng vẫn để đảm bảo tính nghiêm khắc của luật.

Đối với tội cướp tài sản, trong bối cảnh hiện nay chưa nên bỏ khung hình phạt này vì cần phải có biện pháp ngăn chặn, răn đe. Tội danh phá hủy tài sản quốc gia cũng không nên giảm. Đối với tội vận chuyển trái phép ma túy, trong tình hình thực tế hiện nay, không nên bỏ tử hình nhưng cần quy định số lượng vận chuyển cao lên để áp dụng khung này.

“Người chủ mưu trong vận chuyển, gắn với mua bán thì sẽ khác với việc người nghèo vận chuyển thuê. Cách này vẫn có thể giảm án tử hình mà không cần phải thu hẹp khung hình phạt này”, đại biểu nêu quan điểm.

ĐB Đỗ Văn Đương (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, chưa nên bỏ tội phá hủy công trình quan trọng an ninh quốc gia. Ví dụ hệ thống điện quốc gia chỉ cần phá một chốt điện sẽ đình trệ toàn bộ sản xuất, sinh hoạt. Bản chất của tử hình là dùng hình phạt để răn đe, phòng ngừa.

“Không phải cứ phạt nặng là nghiêm minh”

Đại biểu Trần Văn Độ- nguyên Phó Chánh án TANDTC, Đại biểu đoàn An Giang nhấn mạnh Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị nói tăng cường tính hướng thiện của biện pháp hình sự, giảm hình phạt tù, tăng hình phạt không phải tù, hạn chế áp dụng hình phạt tử hình.

Là người có 30 năm công tác trong ngành tòa án, đại biểu cho biết trên thực tế án tử hình chủ yếu áp dụng phổ biến đối với 2 tội Giết người và Ma túy. Những án như tham nhũng, tham ô xử rất ít.

“Ta hay nói để lại án tử hình như tội tham nhũng để thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật. Theo tôi, không phải cứ phạt thật nặng là nghiêm minh, mà nghiêm minh là quy định thế nào áp dụng trên thực tế như thế. Như tham nhũng, tham ô, hối lộ… quy định hình phạt tử hình nhưng trên thực tế không xử lý được bao nhiêu thì có nghiêm minh không? Ta hiểu nhầm về tính nghiêm minh của pháp luật. Quy định thật nặng khi xử thật nhẹ thì tính nghiêm minh không có”, đại biểu nêu quan điểm.

Có bao nhiêu tội danh không cần án tử hình năm 2024
Đại biểu Trần Văn Độ- nguyên Phó Chánh án TANDTC

Khác với nhiều ý kiến đại biểu khác, ông Trần Văn Độ đề nghị nghiên cứu bỏ tử hình đối với tội tham ô, nhận hối lộ và sản xuất thuốc chữa bệnh giả.

“Không phải nương tay với người tham nhũng, nhưng quy định như hiện nay không thể đấu tranh được, chủ yếu xử lý tham nhũng vặt, dễ gây mất lòng tin của người dân. Về thuốc giả, tôi làm nghề 30 chưa thấy xử được vụ nào về hình sự chứ chưa nói tử hình thì nói “phổ biến” là chỗ nào? Còn về nguy cơ cũng chỉ là suy đoán thôi”, đại biểu nêu ý kiến.

Đại biểu cũng cho rằng cần ủng hộ tư tưởng của cơ quan soạn thảo người bị tuyên tử hình phục hồi phần lớn thiệt hại, lập công thì được tha tử hình. Nên động viên viên người ta để lấy tiền đó khắc phục, làm việc khác.

“Singapre nói muốn chống tham nhũng phải đạt 4 cái: Không cần tham nhũng (chính sách sử dụng người tài, trả lương cao), không muốn tham nhũng (giáo dục đạo đức, lòng tự trọng), không thể tham nhũng (quản lý chặt chẽ cho anh muốn cũng không thể tham nhũng) và không dám tham nhũng (tức pháp luật trừng trị). Như vậy là pháp luật phải cuối cùng”, đại biểu Trần Văn Độ cho biết thêm./.

TT - Bảy tội danh gồm: cướp tài sản; phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh.

Có bao nhiêu tội danh không cần án tử hình năm 2024
Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Nguyễn Phong Hòa phát biểu tại hội thảo về dự án sửa đổi Bộ luật hình sự - Ảnh: L.Kiên

Đây là một trong những nội dung đáng chú ý tại hội thảo “Một số định hướng cơ bản của dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi)” được Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức tại Hòa Bình ngày 24-3.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng cho biết một trong những định hướng lớn nhất của dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi) lần này là hạn chế phạm vi áp dụng hình phạt tử hình.

“Chỉ áp dụng hình phạt tử hình đối với một số ít trường hợp phạm các tội đặc biệt nghiêm trọng có tính chất dã man, tàn bạo, xâm phạm tính mạng của con người (như giết người dã man; giết người cướp của; giết người và hiếp dâm; giết người vì động cơ đê hèn...); đe dọa nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội và sự phát triển giống nòi (một số tội phạm về ma túy)...” - ông Tụng nói.

Bên cạnh quy định không áp dụng hình phạt tử hình đối với người chưa thành niên, phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi như hiện nay, dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi) bổ sung thêm đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình là người từ 70 tuổi trở lên.

Cụ thể, dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi) bỏ hình phạt tử hình đối với bảy loại tội danh, bao gồm tội: cướp tài sản; phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh. Dự thảo cũng chỉ giữ lại hình phạt tử hình đối với tội mua bán trái phép chất ma túy; còn các tội danh khác liên quan tới ma túy thì mức hình phạt cao nhất là chung thân.

Hầu hết ý kiến phát biểu tại hội thảo đồng tình với chủ trương cần giảm các tội có hình phạt tử hình, nhưng riêng với các tội về tham nhũng thì vẫn phải giữ hình phạt tử hình để đáp ứng yêu cầu phòng chống tội phạm này ở nước ta.

PGS.TS Nguyễn Tất Viễn, thường trực Ban chỉ đạo cải cách tư pháp trung ương, nói: “Cũng có nhiều ý kiến cho rằng nên bỏ hình phạt tử hình đối với các tội nhận hối lộ, tội tham ô nhưng tôi cho rằng trong tình hình hiện nay thì chưa nên bỏ”.

Phó chánh án TAND tối cao Nguyễn Sơn cũng cho rằng giữ lại hình phạt tử hình đối với tội tham nhũng là thể hiện quyết tâm phòng chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước ta.

Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Nguyễn Phong Hòa nói giảm án tử hình là đúng. “Nhưng còn có những cái cần tính toán thêm, ví dụ như tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Đúng là rất đau lòng vì có những trường hợp chỉ vận chuyển thuê. Nhưng cần phải xét thực tế là có những tuyến biên giới, có những đêm chúng tôi tính được có tới 60 toán vận chuyển ma túy, có vũ trang, gặp là chúng tấn công, bắn anh em mình luôn” - ông Hòa phân tích.

Bổ sung tội xâm phạm quyền biểu tình của công dân

Dự thảo luật bổ sung ba tội danh mới là tội xâm phạm quyền biểu quyết khi Nhà nước trưng cầu ý dân của công dân; tội làm sai lệch kết quả trưng cầu ý dân; tội xâm phạm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân.

Tăng nặng hình phạt đối với sáu tội, bao gồm tội: xâm phạm chỗ ở của người khác; xâm phạm bí mật an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người khác; buộc người lao động, công chức, viên chức thôi việc trái pháp luật; xâm phạm quyền hội họp, lập hội của công dân; xâm phạm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người khác; xâm phạm quyền khiếu nại, tố cáo.